Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông dựa trên cái gọi là "đường lưỡi bò". Kể từ năm ngoái, Bắc Kinh đã ráo riết thực hiện các hoạt động xây dựng và mở rộng trái phép tại quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.

Ngày 2/2, tờ Washington Free Beacon dẫn nhận định của ông James E. Fanell, nguyên Giám đốc tình báo của Hạm đội Thái Bình Dương (từ năm 2011 và được đánh giá là một trong những quan chức tình báo cao cấp nhất của Mỹ) khi cảnh báo về sự chuẩn bị cho một cuộc xung đột quân sự của Trung Quốc ở châu Á.

Một chỉ huy hải quân Philippines cho biết, TQ đã tiến hành nạo vét quanh bãi ngầm Mischief (Đá Vành Khăn) ở Biển Đông. Theo vị chỉ huy này, đây là dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh có thể đang chuẩn bị mở rộng các hoạt động ở khu vực.

Trong số ra tháng 1/2015, tờ Nghiên cứu quân sự của Nhật Bản đăng nhận định của chuyên gia về quân sự Trung Quốc Saburo Tanaka, trong đó khuyến cáo, Trung Quốc xây dựng trái phép căn cứ liên hợp hải, không quân ở quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam.

Trung Quốc ngày 26/1 đã tỏ rõ sự khó chịu khi lãnh đạo Mỹ và Ấn Độ ra tuyên bố chung về Biển Đông, nhấn mạnh “tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn hàng hải và tự do đi lại”, đồng thời kêu gọi các bên “tránh đe dọa hoặc sử dụng vũ lực”.

Ngày 19.1.1974, Trung Quốc xua quân cưỡng chiếm toàn bộ quần đảo Hoàng Sa (bấy giờ đang thuộc chủ quyền của Việt Nam Cộng Hòa). 40 năm sau, tháng 5.2014, Trung Quốc bất ngờ đưa giàn khoan Hải Dương-981 hạ đặt trái phép ở vùng biển Tri Tôn, Hoàng Sa. Sự xâm phạm trắng trợn chủ quyền lãnh thổ Việt Nam của ngoại bang một lần nữa lại thổi bùng ngọn lửa yêu nước của toàn dân tộc, với lời hứa sắt son: Dù có bao nhiêu đời cũng quyết lấy lại Hoàng Sa.

Nhiều diễn biến gần đây được các chuyên gia nhìn nhận, có những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc trong năm 2015 sẽ hành động theo hướng bớt hung hăng và coi trọng hơn quan hệ với láng giềng. Tuy nhiên, tham vọng của họ sẽ không đổi, vẫn lặng lẽ cải tạo các thực thể địa lý trên biển Đông…

Thế giới chưa từng chứng kiến biến động như trong năm 2014, cả về cục diện chung, cả về các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống, các điểm nóng, các khu vực – Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Ngoại giao có những phân tích sâu sắc về tình hình thế giới năm qua. Trong phần một của bài phỏng vấn với Lao Động, ông Tuấn nhìn lại cuộc khủng hoảng ở Ukraina và tác động của nó với cục diện chính trị thế giới.

Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn - Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược ngoại giao - cho rằng, trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, sự nổi lên mạnh mẽ và thay đổi chính sách ngoại giao của Trung Quốc (TQ) đang tạo ra sự cạnh tranh ảnh hưởng trong khu vực, vừa có khía cạnh tích cực nhưng cũng vừa có nguy cơ gây bất ổn khu vực.

Năm 2014 được xem là một năm đầy phức tạp và biến động chưa từng thấy, với những bất ổn về an ninh, kinh tế, sự dịch chuyển trong quan hệ của các nước và những tai nạn kinh hoàng.

“Chúng ta đang có những tranh chấp trên biển Đông, và chúng ta kiên trì giải quyết tranh chấp bằng phương pháp hoà bình. Muốn giải quyết được những vấn đề đó thì nội bộ đất nước phải ổn định, Nhân dân phải tin vào Đảng, Chính phủ”, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng chia sẻ với VietNamNet.

Trước những đòi hỏi chủ quyền quá đáng của Trung Quốc, nhiều quốc gia Đông Nam Á đang tăng cường đầu tư để cải thiện sức mạnh quốc phòng, đặc biệt là trên mặt biển.

Trong chuyến công tác đặc biệt dài ngày trên biển Đông, phóng viên Thanh Niên Online đã tiếp cận khu vực đảo Cô Lin - Len Đao - Gạc Ma (quần đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa) và ghi nhận được những hình ảnh mới nhất về việc Trung Quốc ào ạt xây dựng các công trình quân sự, dân sự trên đảo Gạc Ma của Việt Nam (đã bị Trung Quốc nổ súng tấn công, chiếm đóng trái phép từ ngày 14.3.1988 và sát hại 64 cán bộ chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam đang làm nhiệm vụ đóng giữ, củng cố xây dựng đảo).

Các chuyên gia của hãng tư vấn địa chính trị Wikistrat (Mỹ) dự đoán bốn kịch bản có thể xảy ra tại hai vùng biển ở châu Á - Thái Bình Dương.

Trước năm 2017, Philippines sẽ chi 91 tỷ peso để mua vũ khí trang bị, yêu cầu TQ đã hứa thì nên làm, không rút đơn kiện TQ, bắt giữ lao động TQ...