Cả 75 phiên tòa, phần thắng đều thuộc về người dân. Chuyện xảy ra ở UBND huyện Tân Trụ (Long An).

Từ ngày 8 đến 23-9, TAND huyện Tân Trụ (Long An) đã đưa ra xét xử 75 vụ án dân sự về việc các hộ dân thuộc xã An Nhựt Tân khiếu kiện quyết định hành chính về quản lý đất đai trong trường hợp bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và tái định cư của UBND huyện Tân Trụ.

Cả 75 phiên tòa, phần thắng đều thuộc về người dân. Trước đó vào năm 2011, UBND huyện Tân Trụ cũng thua kiện 82 hộ dân tại xã An Nhựt Tân liên quan đến quyết định hỗ trợ bồi thường để lấy đất làm khu công nghiệp. Tính ra từ năm 2011 đến nay, UBND huyện Tân Trụ đã thua kiện 157 hộ dân.

Liên tục ban hành quyết định sai

Từ tháng 10-2007, UBND huyện Tân Trụ ban hành quyết định cho 82 hộ dân tại xã An Nhựt Tân về việc bồi thường, hỗ trợ giá trị quyền sử dụng đất và các tài sản trên đất với lý do thu hồi đất để thực hiện dự án hạ tầng Khu công nghiệp xã An Nhựt Tân.

Bà Bùi Thị Kim Riêng, một trong các hộ dân bị thu hồi đất, kể lại: “Khu vực này đều là đất lúa của bà con, sau khi có quyết định thu hồi đất đầu tiên, một số người dân đã nhận tiền vì nghĩ chủ trương của Nhà nước nên nghe theo. Nhưng đến năm 2010, huyện tiếp tục ra quyết định hỗ trợ thêm giá trị nhà cửa, kiến trúc, công trình và tái định cư ưu đãi bằng tiền nhưng với giá rẻ mạt. Trong khi đó khu tái định cư mà họ hứa hẹn sẽ chuyển giao cho chúng tôi từ năm 2007 vẫn chỉ là một bãi đất trống. Quá bức xúc, các hộ dân chúng tôi mới đi khiếu kiện quyết định này”.

Tháng 3-2011, TAND huyện Tân Trụ mở phiên tòa sơ thẩm xử khiếu kiện hai quyết định hành chính về quản lý đất đai trong trường hợp bồi thường, giải phóng mặt bằng tái định cư do huyện ban hành vào năm 2007 và 2010. Lần đầu tiên ra tòa, cả 82 hộ dân đều bị TAND huyện Tân Trụ bác yêu cầu khởi kiện. Sau phiên sơ thẩm, đồng loạt các hộ dân kháng cáo. Đến tháng 9-2011, 82 hộ dân trên tiếp tục được TAND tỉnh Long An mở phiên phúc thẩm.

Theo TAND tỉnh Long An tại các phiên phúc thẩm, UBND huyện Tân Trụ đã ban hành quyết định bồi thường giá trị quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất nhưng không căn cứ vào quyết định thu hồi đất. Cụ thể, huyện ra quyết định bồi thường thu hồi đất từ năm 2007 nhưng đến năm 2008 mới ra quyết định thu hồi đất, điều này trái với trình tự, thủ tục được Nhà nước quy định.

Từ việc sai trình tự này dẫn đến việc huyện áp giá bồi thường theo bảng giá năm 2007, thấp hơn mức giá tại thời điểm thu hồi đất là năm 2008, gây thiệt hại cho người dân. Quyết định vào năm 2010 của huyện đưa ra chủ yếu hỗ trợ thêm 30% so với quyết định ban hành năm 2007 nên cũng chưa thỏa đáng đối với người dân.

TAND tỉnh Long An đều chấp nhận yêu cầu khởi kiện của người dân, yêu cầu UBND huyện Tân Trụ hủy quyết định về bồi thường, hỗ trợ giá trị quyền sử dụng đất và các tài sản gắn liền trên đất đã ban hành vào năm 2007.

Sau khi tòa tuyên án, đến năm 2013 UBND huyện Tân Trụ tiếp tục ban hành quyết định về việc bồi thường, hỗ trợ thêm giá trị chênh lệch đối với các hộ dân tại xã An Nhựt Tân. “Nhưng các quyết định này cũng không thỏa đáng vì thời gian tính lãi suất chênh lệch và trượt giá không biết họ căn cứ vào đâu mà vẫn đền bù với số tiền quá ít” - bà Đặng Thị Đẹt, một hộ dân khác tại xã An Nhựt Tân, cho biết. 75 hộ dân sau khi nhận được quyết định bồi thường, hỗ trợ lại kéo huyện ra tòa.

Tại phiên tòa ngày 8-9-2014, đối với khiếu kiện của bà Đặng Thị Đẹt, TAND huyện Tân Trụ xét thấy quyết định này của huyện bắt nguồn từ các quyết định vào năm 2007 và 2010 mà tòa đã tuyên hủy trước đó, do đó quyết định năm 2013 là chưa đủ căn cứ, trái với nghị định của Chính phủ, gây thiệt hại cho bà Đẹt.

TAND huyện Tân Trụ chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Đặng Thị Đẹt, yêu cầu UBND huyện Tân Trụ hủy quyết định năm 2013 về việc bồi thường, hỗ trợ quyền sử dụng đất cho bà Đẹt. Tương tự, 74 hộ dân khác cũng được TAND huyện Tân Trụ lần lượt tuyên thắng kiện.

Dựng chòi giữ đất

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên do việc UBND huyện Tân Trụ ra quyết định thu hồi đất sau khi ra quyết định bồi thường thu hồi trước đó là do năm 2006, UBND tỉnh Long An đã cho chủ trương lấy 120ha đất lúa tại An Nhựt Tân để giao Công ty trách nhiệm hữu hạn Thép Long An làm chủ đầu tư thành lập Khu công nghiệp An Nhựt Tân.

Tuy nhiên, phải đến năm 2008 tỉnh Long An mới có tờ trình xin Thủ tướng thành lập khu công nghiệp này. Sau khi gặp sự khiếu kiện của người dân, dự án Khu công nghiệp An Nhựt Tân gần như trì hoãn, chủ đầu tư cũng thay đổi, khu vực tái định cư của dự án đến nay vẫn là bãi đất trống.

Trưa 28-9, hơn 20 hộ dân tập trung quây quần bên mâm cơm trong căn chòi dựng giữa đồng ruộng ấp 5, xã An Nhựt Tân. Bà Nguyễn Thị Tư cười cho biết đây là mâm cơm mừng thắng lợi của các hộ dân trong vụ kiện.

“Ngay sau khi tòa sơ thẩm tuyên chúng tôi thua vào năm 2011, chủ đầu tư đã cho người đến đòi bơm cát lấp ruộng của chúng tôi để lấy đất, mặc dù lúc này chúng tôi làm đơn kháng án phúc thẩm. Quá bức xúc, bà con đã hùa nhau ra cản lại và cùng góp cây, góp lá dựng luôn căn chòi để canh giữ đất. Bây giờ dù thắng, nhưng xem như vụ việc của chúng tôi chỉ mới quay lại ở mức xuất phát” - bà Tư kể.