Các “đại gia” Thái Lan đang mạnh tay đổ vốn mua lại cổ phần nhiều doanh nghiệp lớn của Việt Nam.
Thông tin tỉ phú Thái Lan Chirathivat chi 200 triệu USD “thâu tóm” Nguyễn Kim được giới làm ăn bàn tán sôi nổi mấy ngày qua. Dù Nguyễn Kim chưa lên tiếng về thương vụ mua bán, sáp nhập (M&A) này nhưng việc Tổng Giám đốc Central Group Việt Nam Philippe Broianig vừa nắm giữ chức tổng giám đốc Nguyễn Kim đã khẳng định tính xác thực của thương vụ.
Như vậy, với việc Công ty Power Buy (công ty con của Tập đoàn Central Group - Thái Lan) chuyên về bán lẻ hàng điện máy, điện tử mua 49% cổ phần Công ty CP Đầu tư Phát triển Công nghệ và Giải pháp mới NKT (chủ sở hữu Công ty Thương mại Nguyễn Kim), Central Group chính thức dấn sâu hơn vào thị trường bán lẻ Việt Nam. Trước đó, Central Group đã đầu tư phát triển hệ thống trung tâm thương mại thời trang gồm 2 trung tâm Robins tại TP HCM và Hà Nội.
Không chỉ Central Group, vài năm trở lại đây, các tập đoàn lớn của Thái Lan dồn dập đầu tư vào Việt Nam thông qua nhiều dự án lớn và các thương vụ M&A. Thương vụ mua lại chuỗi siêu thị Metro Cash & Carry Việt Nam của Tập đoàn Berli Jucker (BJC) sở hữu bởi tỉ phú giàu thứ 3 Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi dù có nguy cơ bất thành do cổ đông BJC phản đối nhưng lãnh đạo BJC vẫn quyết không lùi bước. Ngoài ra, thông qua các công ty con, tỉ phú này cũng đã nâng tỉ lệ sở hữu cổ phần ở Vinamilk lên 11% và có nhiều khoản đầu tư lớn tại Việt Nam trong lĩnh vực bất động sản, đồ uống như có cổ phần trong khách sạn 5 sao Melia Hanoi, tòa nhà Melinh Point Tower ở TP HCM và gián tiếp nắm quyền chi phối ở Nhà máy Bia Việt Nam, đang có ý định mua cổ phần của Tổng Công ty CP Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco).
Tập đoàn Chăn nuôi CP (Charoen Pokphand Group) vào Việt Nam từ năm 1988 bằng việc mở văn phòng đại diện tại TP HCM. Sau một thời gian dài hoạt động, hiện CP không chỉ cung cấp trứng gia cầm mà còn dẫn đầu lĩnh vực sản xuất thức ăn chăn nuôi và thủy sản tại Việt Nam. Tập đoàn SCG (Siam Cement Group) chuyên về các lĩnh vực giấy, xi-măng, vật liệu xây dựng và đang có ý định thâu tóm lĩnh vực vật liệu xây dựng Việt Nam. Song song đó, SCG thông qua đơn vị thành viên là The Nawaplastic Industries (Saraburi) nắm giữ lượng lớn cổ phần của 2 doanh nghiệp (DN) nhựa lớn là Nhựa Thiếu niên Tiền Phong và Nhựa Bình Minh.
Cuối năm 2014, trong buổi diện kiến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, lãnh đạo Tập đoàn Central Group, Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Thái Lan (PTT) và Chủ tịch Tập đoàn Amata cũng đã trình bày mong muốn và các kế hoạch đẩy mạnh đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn lên đến hàng chục tỉ USD.
Theo Cục Đầu tư nước ngoài - Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến cuối năm 2014, Thái Lan là quốc gia đứng thứ ba trong khu vực ASEAN có đầu tư vào Việt Nam (sau Singapore, Malaysia) với 371 dự án, tổng vốn 6,7 tỉ USD (chiếm 14% tổng số dự án và 12% tổng vốn đầu tư của ASEAN tại Việt Nam). Các chuyên gia kinh tế cho rằng Việt Nam đang là điểm đến yêu thích của nhiều tỉ phú Thái Lan với hàng loạt dự án lớn và các thương vụ M&A trong ngành bán lẻ, tiêu dùng. So với các thị trường khác trong khu vực, Việt Nam là thị trường gần, nhiều tiềm năng với mức tăng trưởng ổn định, dân số đông và đặc biệt là cửa ngõ để tiến vào thị trường Lào, Campuchia và miền Nam Trung Quốc. Chính phủ 2 nước cũng đã ký chương trình hành động để triển khai quan hệ đối tác chiến lược, đặt mục tiêu đến năm 2020 tăng kim ngạch thương mại lên 15 tỉ USD.
Qua nhiều năm theo dõi, giám đốc một quỹ đầu tư nước ngoài cho rằng các nhà đầu tư Thái Lan đã và đang đổ bộ vào Việt Nam đều là những tập đoàn lớn có quy mô đa quốc gia, mạnh về tài chính và có kinh nghiệm quản lý, hoạt động trong những lĩnh vực chính của họ. Nhiều “ông lớn” đã thành công ở các lĩnh vực liên quan đến tiêu dùng, bán lẻ, nông nghiệp, kể cả hạ tầng. “Nhìn ở góc độ tích cực, nhà đầu tư ngoại vào càng nhiều, cùng quản lý, điều hành hoạt động của DN Việt thì DN trong nước càng có nhiều cơ hội cọ xát, học hỏi kinh nghiệm. Dĩ nhiên, áp lực cạnh tranh sẽ gia tăng nếu DN nội không có nền tảng tốt và những bước đi phù hợp thì dễ bị thâu tóm, mất thị phần về tay DN ngoại” - vị này nhận định.
Lý giải vì sao các tỉ phú người Thái không đầu tư trên sàn chứng khoán mà mê “săn” các DN chưa niêm yết, tổng giám đốc một công ty chứng khoán cho rằng điều dễ nhận thấy là trên sàn chứng khoán hiện nay số lượng DN niêm yết không nhiều, đặc biệt là DN thuộc ngành hàng tiêu dùng, nông nghiệp... có quy mô lớn và hoạt động hiệu quả. Quan trọng hơn là hầu hết các DN trên sàn đã hết “room” dành cho nhà đầu tư nước ngoài; việc đàm phán mua lại DN chưa niêm yết thuận lợi hơn cho nhà đầu tư so với DN đã niêm yết.
Theo đại diện Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), liên tục trong những tháng qua, họ đã phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý giá có liên quan (kể cả cơ quan từ bộ, ngành khác), nhưng các cuộc kiểm tra đến nay tỏ ra “nhờn thuốc” đối với các doanh nghiệp kinh doanh vận tải.
“Sự “chây ì” trong việc giảm giá cước khi chi phí đầu vào chiếm phần lớn là xăng dầu đang giảm mạnh gây bức xúc trong xã hội. Cần có biện pháp quản lý khác hiệu nghiệm hơn vào thời điểm này buộc các doanh nghiệp vận tải phải giảm theo đúng xu thế biến động của thị trường”, một đại diện am hiểu về giá lên tiếng.
Ông Nguyễn Dũng, Giám đốc Sở Tài chính Gia Lai cho biết: Dù Sở đã rất tích cực kiểm tra, nhưng cần có biện pháp trực diện hơn. “Chi phí đầu vào nhiên liệu cấu thành giá chiếm tỷ trọng lớn, cần kiểm tra chỗ này”- Ông Dũng đơn cử.
Cũng theo ông Dũng, đến lúc này, Tổng cục Thuế cần chỉ đạo các cục thuế địa phương rà soát tất cả các khoản mục cấu thành giá. Doanh nghiệp không thể viện cớ chi phí khấu hao, chi phí bảo dưỡng lớn nên khó giảm giá. Thậm chí ông Dũng còn đề xuất: Ngành thuế nên kiểm tra thuế thu nhập của doanh nghiệp, bởi lúc đó sẽ kiểm tra cả các yếu tố chi phí đầu của doanh nghiệp, trong đó có chi phí nhiên liệu chiếm bao nhiêu. “Tổng cục thuế chỉ đạo quyết liệt sẽ ra vấn đề”, ông Dũng nói.
Đưa vấn đề này trao đổi với lãnh đạo Bộ Tài chính, vị này phân tích: Giá xăng dầu giảm khoảng 30%, nếu doanh nghiệp vận tải giảm từ 8-10% là chấp nhận được, giảm ít hơn thì cần động viên nhắc nhở thực hiện kê khai theo Luật giá. Chỉ trường hợp những cách trên không còn hiệu quả mới nghĩ tới biện pháp mạnh hơn là thanh tra, kiểm tra tài chính. “Thanh tra, kiểm tra chỉ để đánh động doanh nghiệp. Đó là biện pháp tình thế, cuối cùng. Nhưng hiện chưa đến mức đó”, vị này nói.
Liên lạc với Thanh tra Bộ Tài chính cũng như Tổng cục Thuế, những lãnh đạo ngành đều nói rằng: Hiện chưa có kế hoạch thanh tra, kiểm tra các đối tượng này.
Đại diện Cục Quản lý cạnh tranh nói chưa thể vào cuộc
Về việc giá xăng dầu trong nước liên tục giảm mạnh trong hơn 2 tháng qua nhưng phần lớn các doanh nghiệp (DN) vận tải vẫn án binh bất động, không giảm cước, trao đổi với phóng viên Tiền Phong ngày 14/1, Cục trưởng Cục Quản lý Cạnh tranh (Bộ Công Thương), ông Bạch Văn Mừng cho biết, đây là trách nhiệm quản lý thuộc về ngành giao thông và tài chính.
Theo ông Mừng, theo phân công chức năng và nhiệm vụ, việc yêu cầu các hãng vận tải phải giảm giá cước trước tiên thuộc về ngành giao thông. Kế đến là ngành tài chính có trách nhiệm kiểm tra chi phí giá thành của doanh nghiệp để kiến nghị biện pháp xử lý hoặc đề nghị các đơn vị khác có liên quan vào cuộc để xử lý. “Với tình hình hiện nay, chưa thể kết luận các DN vận tải có bắt tay nhau để không hạ cước vì chưa có bằng chứng rõ ràng. Giờ Bộ Tài chính phải xem xét kiểm tra chi phí. Theo ghi nhận của chúng tôi, đúng là giá xăng dầu giảm mạnh thời gian qua nhưng mặt bằng cước vận tải, cước taxi cùng các hàng hóa khác không hề giảm. “Cơ quan quản lý cạnh tranh chỉ có thể vào cuộc khi có thông tin rõ ràng, cụ thể hoặc có cơ quan chức năng kết luận, đề nghị”, ông Mừng nói.
----------------------
Tan tành giấc mộng "thiên đường" mua sắm phía Tây
Những sai lầm trong định vị về sản phẩm, khách hàng và với cung cách phục vụ "nửa mùa", hàng loạt trung tâm thương mại đẳng cấp ở phía Tây Hà Nội đã phải đóng cửa, từ bỏ giấc mơ trở thành thiên đường mua sắm hàng hiệu.
Cách đây vài năm, bán lẻ luôn là một trong những phân khúc hấp dẫn của thị trường. Nhiều chủ đầu tư, cả trong nước và nước ngoài, đổ xô xây dựng các trung tâm thương mại. Bởi, họ đặt niềm tin thị trường bán lẻ tiềm năng ở Việt Nam sẽ phát triển trong tương lai gần.
Không chỉ vậy, với lợi thế nằm ngay cửa ngõ quan trọng phía Tây, nơi có sự kết nối của những tuyến giao thông huyết mạch của Thủ đô và tốc độ đô thị hóa cao, các trung tâm thương mại mở ra như một bước đi trước đón đầu thị trường.
Năm 2003, Metro chính thức khai trương trung tâm bán sỉ đầu tiên tại đường Phạm Văn Đồng. Đến năm 2008, Big C Thăng Long đến từ một hãng bán lẻ của Pháp đi vào hoạt động trên đường Trần Duy Hưng. Tiếp sau đó là các trung tâm mua sắm mới ra đời như The Garden, Indochina Plaza Hà Nội, Parkson Landmark 72, hay Grand Plaza...
Tuy nhiên, dù tiềm năng là vậy nhưng năm qua, thị trường liên tục đón nhận những thông tin không mấy khả quan khi hàng loạt trung tâm thương mại cao cấp phải đóng cửa, tạm dừng hoạt động.
Khảo sát cho thấy, trong khi các siêu thị vẫn có một lượng khách hàng ổn định thì các trung tâm mua sắm hàng hiệu phải đối mặt với cảnh ảm đạm, đìu hiu. Indochina Plaza Hà Nội - dù là dự án cao cấp - nhưng hướng đến cả đối tượng học sinh, sinh viên và những người dân sống quanh khu vực này. The Garden phải có thêm rạp chiếu phim và siêu thị ở dưới tầng hầm để hút thêm khách.
Sau nhiều lần tái cơ cấu, không ít dự án đã gặp thất bại. Như Grand Plaza đã đóng cửa hẳn và đang đăng biển cho thuê. Parkson Landmark 72 tiếp tục đóng cửa vô thời hạn sau thông báo mở cửa ngày 7/1 vừa qua.
Sai lầm chiến lược
Có hàng trăm hàng nghìn lý do được đưa ra để lý giải cho thất bại của trung tâm thương mại. Theo nhiều chuyên gia BĐS, đóng khung khái niệm trung tâm thương mại là nơi bán các mặt hàng xa xỉ dành cho đối tượng thu nhập cao trong xã hội đã khiến loại hình này thừa nhưng lại thiếu.
Trước đây, Grand Plaza hướng tới phục vụ nhu cầu mua sắm của nhóm khách hàng thu nhập trên 10 triệu đồng. Rất nhiều nhãn hàng nổi tiếng thế giới kỳ vọng, nhóm khách hàng có thu nhập cao sẽ kéo đến các trung tâm mua sắm, nên họ đã không tiếc tiền để thuê gian hàng tại đây. Sau hơn 2 năm hoạt động không hiệu quả, Grand Plaza đã phải đóng cửa và đang chờ chủ đầu tư mới.
Thực tế, Grand Plaza đã từng thay đổi theo hướng "bình dân hoá", nhóm khách hàng đến mua sắm được định vị lại ở mức thu nhập hàng tháng 4-5 triệu đồng. Nhưng việc chỉ thay "áo" mà không thay "máu" đã khiến Grand Plaza tiếp tục gặp thất bại.
Ngay những năm đầu tiên có mặt tại Hà Nội, Parkson đã chọn cách tiếp cận khách hàng bằng các sản phẩm hàng hiệu giá không dưới 500.000 đồng/sản phẩm nhưng cung cách phục vụ vẫn theo kiểu "nửa mùa", không gần gũi với người dân.
Trong khi đó, nhìn ra một số nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore hay Malaysia đều có sự phân cấp rõ ràng. Bên cạnh những trung tâm thương mại đẳng cấp, vẫn có những TTTM chỉ phục vụ cho khách bình dân.
Đánh giá nguyên nhân thất bại của các TTTM phía Tây, trao đổi với PV. VietNamNet, bà Đỗ Thị Thu Hằng, Savills VN cho biết, về khách quan khu vực này hoàn toàn có nhiều lợi thế về hạ tầng, người dân có thu nhập rất cao, hơn hẳn với nhiều khu vực khác của Hà Nội, dân số lại đông. Do đó, nhu cầu bán lẻ chắc chắn là cao nhưng các chủ đầu tư đã chưa định vị được sản phẩm và hình thức kinh doanh chưa phù hợp.
"Ở khu vực này vẫn có nhiều người giàu, họ vẫn đi nước ngoài mua sắm - đây là thói quen tiêu dùng. Có thể sản phẩm chưa phù hợp hoặc thói quen người dân không thích mua ở đấy", bà Hằng cho biết thêm.
Ông Richard Leech, Giám đốc CBRE Việt Nam, nhìn nhận, ở phía Tây, các dự án bán lẻ hình thành không phải để thu hút khách hàng đến từ khu vực khác của Thủ đô mà chỉ để dành cho cư dân của dự án đó.
Vì thế, nếu định hướng đúng cơ cấu khách hàng và đối tượng khách thuê khi bắt đầu phát triển, thì các dự án trung tâm thương mại ở phía Tây có khả năng lấp đầy tốt và hoạt động ổn định.
-----------------------
Tổng hợp
1
2
3
4
5
