“Mỹ không cần quan tâm tới hòa bình. Cái mà người Mỹ muốn là sử dụng chiến tranh ở Ukraina để gây trở ngại cho đối thủ địa chính trị, hòng kiềm chế Nga tập trung tiềm lực”...
... Đó là nhận định của George Friedman, một trong những nhà tư tưởng chiến lược nổi tiếng của Mỹ, khi nói về quan điểm của chính quyền Washington với vấn đề Ukraina.
Ngày 11/3, Mỹ thông báo một khoản viện trợ bổ sung hơn 75 triệu USD cộng với hơn 200 chiếc xe bọc thép Humvees để giúp Chính phủ Ukraina chiến đấu chống lại những phần tử đòi ly khai ở miền Đông. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter tại cuộc họp báo chung tại Lầu Năm Góc với Bộ trưởng Quốc phòng Anh Michael Fallon, nói: “Chương trình này sẽ nâng tổng số viện trợ an ninh của Mỹ dành cho Ukraina lên tới mức gần 200 triệu USD, và những ngân khoản mới sẽ được dùng cho máy bay không người lái để cải thiện hoạt động trinh sát”. Ngân khoản viện trợ mới của Mỹ cũng sẽ cung cấp cho Ukraina nhiều loại máy truyền tin, radar chống súng cối, xe cứu thương và phẩm vật y tế... Toàn bộ số lượng thiết bị quân sự trên sẽ được chuyển tới Ukraina trong những tuần tới. Đợt viện trợ này không bao gồm các vũ khí như tên lửa chống tăng cầm tay, theo yêu cầu của Kiev.
Lý do mà Mỹ đưa ra nhằm biện minh cho việc làm trên là dù Nhà Trắng không theo đuổi một giải pháp quân sự đối với cuộc khủng hoảng Ukraina, nhưng chính quyền Kiev có quyền tự vệ!(?).
Một bản báo cáo độc lập được nhiều nhóm nghiên cứu Mỹ công bố đầu tháng 2/2015, kêu gọi Mỹ cung cấp vũ khí cho Ukraina, trực tiếp hỗ trợ cho quân đội nước này với những phương tiện quan trọng hơn so với những gì đã được thực hiện tới nay kể cả việc cung cấp vũ khí sát thương. Báo cáo nói trên nêu lên khả năng viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraina có thể lên tới 3 tỉ USD. Cũng bản báo cáo này ghi nhận quân đội Ukraina đang thiếu một cách nghiêm trọng các phương tiện tối tân, từ radar chống pháo tới máy bay không người lái, từ các phương tiện gây nhiễu sóng của đối phương tới tên lửa chống xe thiết giáp. Trước mắt, các nhà quan sát cho rằng, Washington đang nghiên cứu khả năng cấp tên lửa chống tăng Javelin cho Kiev. Đây là một lại vũ khí lợi hại, đã từng được sử dụng trong thời kỳ chiến tranh Iraq hồi năm 2003, để đối phó với loại xe tăng T-72 của Nga.
Vẫn theo báo cáo nói trên, Mỹ cũng cần cung cấp hệ thống radar cho quân đội Ukraina để định vị các giàn phóng rocket Grad hiện đang được quân nổi dậy sử dụng rộng rãi. Ngoài ra, quân đội Ukraina cũng rất cần được trang bị máy bay không người lái hay các loại xe tải hiện đại. Đối với Mỹ, quyết định cấp vũ khí sát thương cho Ukraina hay không sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quan hệ Mỹ - Nga. Còn đối với bản thân Ukraina, cho dù có thuyết phục được Washington đi chăng nữa, có được trang thiết bị quân sự hiện đại là một chuyện, đào tạo nhân sự để sử dụng được những trang thiết bị đó lại là một chuyện khác. Điều đó đòi hỏi thêm thời gian.
Thỏa thuận ngừng bắn Minsk 2, được ký kết giữa tháng 2/2015, sau nhiều nỗ lực môi giới ngoại giao của Pháp, Đức và Nga, được đánh giá về cơ bản đã được tôn trọng. Ngày 9/3, Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko tuyên bố Ukraina đã rút phần lớn vũ khí hạng nặng khỏi đường giới tuyến. Ông cũng xác nhận lực lượng đòi độc lập ở miền Đông cũng đã rút phần lớn vũ khí hạng nặng.
Chứng kiến công lao của mình sắp bị Mỹ phá hủy, các nước châu Âu như Đức và Pháp, đã lên tiếng phản đối việc Mỹ trang bị vũ khí cho Ukraina, vì sợ leo thang quân sự vượt khỏi tầm kiểm soát. Thủ tướng Pháp Manuel Valls ngày 12/3 nhắc lại điều này trong một cuộc trả lời phỏng vấn nhật báo Ba Lan Gazeta Wyborcza. Ngoại trưởng Đức Steinmeier cùng ngày đã lên tiếng cảnh báo về mối đe dọa của việc cung cấp vũ khí cho quân đội Chính phủ Ukraina trong cuộc xung đột ở miền Đông nước này. Phát biểu tại Washington DC nhân chuyến thăm Mỹ kéo dài 3 ngày, ông Steinmeier cho rằng, việc cung cấp vũ khí cho quân đội Chính phủ Ukraina sẽ càng làm cho xung đột giữa các bên tại Ukraina leo thang và khiến cuộc khủng hoảng tại quốc gia Đông Âu này không thể kiểm soát. Thủ tướng Đức thì cố tìm cách duy trì một sự cân bằng trong quan hệ hết sức nhạy cảm với Nga: bà Angela Merkel một mặt từ chối lời mời của Tổng thống Nga Putin tham dự lễ duyệt binh kỷ niệm 70 năm chiến thắng phát xít Đức tại Moskva ngày 9/5, để thể hiện sự đoàn kết với chính quyền Kiev, nhưng mặt khác Thủ tướng Đức cũng đề nghị được đến đặt hoa tưởng niệm tại ngôi mộ người lính vô danh tại thủ đô nước Nga vào ngày 10/5. Đề nghị đã được Tổng thống Nga chấp thuận.
Phía Nga cũng lên tiếng tố cáo quyết định cung cấp vũ khí của Mỹ cho Ukraina và cho đó là chiêu bài viện trợ vũ khí “trá hình”. Frants Klintsevich, Ủy viên Hội đồng Quốc phòng thuộc Duma Quốc gia Nga cho rằng, các loại xe chuyên dụng mà Mỹ coi là vũ khí không sát thương có thể được nâng cấp bất cứ lúc nào và trở thành phương tiện chiến tranh cho quân đội Ukraina sử dụng để làm hoa tiêu cho pháo binh. Phó chủ tịch thứ nhất Ủy ban Thượng viện Nga về các vấn đề quốc tế Vladimir Dzavbarov lưu ý, hành động cung cấp kỹ thuật quân sự của Mỹ cho Ukraina sẽ làm leo thang cuộc xung đột và làm căng thẳng thêm tình hình tại miền Đông Ukraina. Ông bày tỏ hy vọng Mỹ sẽ có những quyết định sáng suốt hơn, nhằm giúp nghiêm chỉnh thực thi thỏa thuận Minsk. Đại diện của Nga tại NATO, Grushko tuyên bố việc cung cấp vũ khí cho Kiev là đi ngược lại thỏa thuận Minsk và tạo ra một ảo tưởng có thể giải quyết xung đột bằng biện pháp quân sự.
Gần đây, Mỹ đã công bố bản báo cáo “Bảo vệ độc lập của Ukraina, chống sự xâm lăng của Nga”. Ý nghĩa tài liệu của Mỹ là nên khởi động ở Ukraina một cuộc chiến tranh chống Nga bằng bàn tay người khác. Và để làm điều đó thì phải viện trợ vũ khí cho Ukraina. Ngày 6/2/2015, Nhà Trắng đã đưa ra Chiến lược an ninh quốc gia 2015, trong đó có mục sử dụng vũ lực trên toàn thế giới vì lợi ích của Mỹ, nếu cần thiết có thể sử dụng đơn phương. Ngày 7/2/2015, chỉ huy quân sự NATO Philip Breedlove nói rằng, các nước phương Tây không nên loại trừ giải pháp quân sự khi giải quyết xung đột ở Ukraina.
Kinh nghiệm chính sách đối ngoại của Mỹ yêu cầu tiếp tục phát triển thị trường thế giới đa trung tâm của các xung đột quân sự. Có một nước Ukraina chống Nga thật thích hợp để tiến hành chiến tranh. Mỹ đang hy vọng cuộc chiến ở Ukraina sẽ tiếp tục. Còn chính quyền Kiev - bên tồn tại nhờ dựa vào Washington trong tình hình đồng tiền quốc gia ngày càng mất giá, chấp nhận trả những khoản nợ chính trị bằng máu của người dân Ukraina. Nhà báo Ba Lan Jakub Koreyba đã viết về điều này trên trang web Hãng tin RIA Novosti. Giờ chỉ có Washington nắm trong tay những công cụ chính trị và kỹ thuật có sức ảnh hưởng đến nhà cầm quyền Ukraina, có thể “buộc Kiev tiến tới hòa bình”. Nhưng vấn đề ở chỗ, việc nội chiến tiếp tục ở Ukraina hoàn toàn phù hợp với chiến lược của Mỹ về tăng cường quyền bá chủ trên thế giới. “Mỹ không hề cần những chiến thắng. Cái mà người Mỹ muốn là sử dụng chiến tranh để gây trở ngại cho đối thủ địa chính trị, hòng kiềm chế họ tập trung tiềm lực” - George Friedman, một trong những nhà tư tưởng chiến lược nổi bật của Mỹ nói.
10 năm qua, Washington thận trọng theo dõi Nga phục hồi kinh tế và thực hiện chính sách đối ngoại ngày càng “quyết đoán”, hay đúng hơn là ngày càng độc lập. Các nhà chiến lược của Bộ Ngoại giao Mỹ và CIA chợt nhận ra “không thể tiếp tục như vậy”: Nga phải bị vô hiệu hóa khỏi vai trò một trung tâm độc lập trong các quan hệ quốc tế. Để phục vụ mục tiêu này, không có gì hay bằng cuộc chiến trực tiếp trên biên giới Nga, dòng người tị nạn, thảm họa nhân đạo và sự bế tắc kinh tế của một đối tác thương mại quan trọng.
Bằng nỗ lực đặc biệt và chi phí lớn về tài chính, Mỹ đã lần lượt đặt những nhân vật hiếu chiến vào ghế chỉ huy, thủ tướng, tổng thống. Cuộc chiến “nhỏ” cách xa biên giới Mỹ càng kéo dài và đẫm máu, càng có nhiều nguồn lực lớn của Nga bị sao nhãng khỏi các hoạt động chính trị thế giới. Các chính trị gia Nga cho rằng, cuộc chiến ở Ukraina khó sớm chấm dứt. Đã từ lâu, mấu chốt của vấn đề không chỉ còn là qui chế của các khu vực trong nước. Đất nước Ukraina và nhà cầm quyền Kiev đã trở thành con tin trong ván cờ toàn cầu khốc liệt, nơi Washington sẵn sàng đem “thí các quân tốt Đông Âu” một cách không thương tiếc cho chiến thắng chiến lược trước Moskva.
------------------------
Con trai cựu tổng thống Ukraine chết vì tai nạn ở Nga?
Truyền thông Nga và Ukraine ngày 22/3 đồng loạt đưa tin, con trai cựu Tổng thống Ukraine bị lật đổ Viktor Yanukovych đã thiệt mạng trong một vụ tai nạn giao thông ở Nga.
Theo Telegraph, nghị sĩ Ukraine Nestor Shufrych, một người thân cận với gia đình ông Yanukovych đã xác nhận rằng Viktor Yanukovych, 33 tuổi, người cùng tên với cha mình, đã chết do tai nạn giao thông ở Nga.
"Viktor Viktorovich Yanukovych đã tử vong trong một tai nạn giao thông. Ông chết trong khi cầm lái", ông Shufrych cho biết, đồng thời xác nhận rằng, Yanukovych là một người đam mê môn thể thao tốc độ.
Chính quyền Nga chưa xác nhận thông tin trên, song các phương tiện truyền thông cho biết, chiếc xe chở 6 người do ông Viktor Yanukovych cầm lái đã rơi xuống hồ băng Baikal, phía nam Siberia thuộc Nga. 5 người trên xe được cứu sống, song người cầm lái đã tử nạn.
Vụ tai nạn đã xảy ra khi Yanukovych cho chiếc xe chạy vào lớp băng mỏng trên mặt hồ để chụp ảnh và rơi xuống nước ở độ sâu 20m.
Những người này được cho là đang trong một chuyến đi câu cá ở khu vực gần đảo Olkhon, một địa điểm du lịch nổi tiếng nơi đây.
Viktor Yanukovych đã được sinh ra tại Yenakievka, một thị trấn gần Donetsk vào năm 1981 và sau này được đào tạo tại Đại học Donetsk.
Năm 2012, ông và vợ con cùng các thành viên trong gia đình đã tỵ nạn sang Nga sau khi cha mình bị lật đổ sau các cuộc biểu tình đường phố hồi tháng 2/2014.
--------------------------
Cựu Tổng thống Liên Xô phân tích nguyên nhân sâu xa của cuộc chiến Ukraine
Mới đây, cựu Tổng thống Liên Xô cũ Mikhail Gorbachev đã nêu quan điểm cá nhân rằng, nguyên nhân sâu xa của cuộc xung đột tại Ukraine hiện nay là từ sự tan rã của Liên bang Xô Viết, và ông cảnh báo về những nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng bằng các biện pháp quân sự.
“Nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng Ukraine bắt nguồn từ sự thất bại Perestroika (chính sách cải tổ chính trị và kinh tế, được Liên Xô tiến hành từ năm 1986 đến năm 1991), cũng như các quyết định vô trách nhiệm của các nhà lãnh đạo Nga, Ukraine và Belarus ở Belovezha Forest”, ông Gorbachev viết.
Điều vị tổng thống đầu tiên và duy nhất của Liên bang Xô Viết đề cập chính là những sự kiện hồi năm 1991, trong đó các nhà lãnh đạo của Nga, Ukraine và Belarus đã ký thỏa thuận về việc thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập để thay thế Liên Xô và “hạ bệ” ông Gorbachev.
Ông Gorbachev cũng lưu ý rằng sau đó vài năm, Ukraine bắt đầu rơi vào “vòng lôi kéo” của các nước phương Tây, để đưa Kiev vào cộng đồng châu Âu-Atlantic, trong đó công khai bỏ qua các lợi ích của Liên bang Nga.
Theo nhà cựu lãnh đạo Liên Xô, kết cục của những hành động đó là tất cả bên liên quan đều bị thiệt hại, vì họ đã tạo ra mối đe dọa cho một cuộc Chiến tranh Lạnh mới, hay thậm chí là một chiến thực sự.
Và trong phần quan điểm giải quyết, ông Gorbachev cho rằng các bên cần dừng ngay việc cáo buộc lẫn nhau, đồng thời hỗ trợ các bước để hướng tới giải quyết khủng hoảng.
“Không có một giải pháp quân sự nào cho cuộc xung đột này và sẽ chẳng có ai là người thắng cuộc cả”, ông Gorbachev khẳng định.
Cùng với đó, vị cựu Tổng thống Liên Xô cũng tuyên bố mọi phương án chống lại nước Nga từ phương Tây đều sẽ thất bại.
Ông bày tỏ: “Các nỗ lực cô lập hay phớt lờ nước Nga đều sẽ không thể thành công. Tôi chắc chắn rằng nước Nga sẽ vượt qua giai đoạn kinh tế khó khăn hiện nay. Nhưng chúng ta cần phân tích một cách cẩn trọng những nguyên nhân đằng sau”.
Ngoài ra, ông Gorbachev cũng nhắc lại việc các nhà lãnh đạo phương Tây cần ngừng lôi kéo Kiev vào khối quân sự NATO bởi điều này sẽ chẳng đem lại kết quả gì mà còn làm sâu sắc thêm xung đột với Nga, và tất nhiên, từ đó sẽ lại càng làm leo thang căng thẳng hiện nay ở Ukraine.
-------------------------
Ukraine: Phép thử chiến lược "Mariupol"?
Thất vọng vì những chia rẽ của phương Tây trong việc cung cấp vũ khí sát thương cho Ukraine, hai cựu quan chức Mỹ Hans Binnendijk, cựu Giám đốc về chính sách quốc phòng tại Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, và John Herbst, Đại sứ Mỹ tại Ukraine từ năm 2003-2006 - gần đây đã bình luận trên tờ New York Times về điều mà họ gọi là “Phép thử Mariupol”.
Họ lập luận rằng nếu và khi lực lượng đòi ly khai ở khu vực miền đông cơ động xuống thành phố cảng Mariupol, phía đông nam Ukraine, phương Tây sẽ cung cấp đủ tiền cho Kiev để đánh bật lực lượng ly khai ra khỏi lãnh thổ nước này, tăng gấp đôi các lệnh trừng phạt và có lẽ nghiêm trọng hơn, “loại Nga ra khỏi hệ thống giao dịch tài chính toàn cầu SWIFT”, một biện pháp mà họ khẳng định là "có thể làm tê liệt nền kinh tế Nga vốn đang gặp nhiều khó khăn”.
Thành phố Mariupol nằm dọc theo bờ biển Azov, đây là cầu nối quan trọng giữa vùng đất liền của Nga với vùng lãnh thổ mới sáp nhập Crimea. Cảng biển xuất khẩu các sản phẩm than đá và sắt thép đối với cả vùng Donetsk. Nếu giành được quyền kiểm soát, quân ly khai có thể tạo ra một khu vực bàn đạp liên thông cả trên hướng bộ và hướng biển. Theo hai ông Binnendijk và Herbst, điều dự đoán trên trở thành sự thật, Nga sẽ giành được vùng đất này một cách không chính thức, và Mariupol chỉ là sự khởi đầu của một chiến dịch lâu dài nhằm hợp nhất các vùng đất “Novorossiya” thời Sa hoàng.
Tuy nhiên, kể từ khi vô tình nhắc đến cụm từ “Novorossiya" trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 4 năm ngoái, Tổng thống Nga Putin thận trọng tránh đề cập đến thuật ngữ này và ông thẳng thừng từ chối công nhận cuộc trưng cầu dân ý và tuyên bố độc lập theo kiểu Crimea của Nhà nước tự xưng Novorossiya năm ngoái.
Thay vào đó, Nga đã nhiều nhắc lại rằng họ muốn Ukraine trao quyền tự chủ hơn cho khu vực Donbass, bảo vệ các quyền lợi về ngôn ngữ và văn hóa của những người nói tiếng Nga ở Ukraine và ủng hộ tính trung lập của Ukrraine, trong đó có một cam kết lâu dài của NATO là không lôi kéo Kiev gia nhập liên minh này.
Như Fiona Hill, Giám đốc Trung tâm Mỹ và châu Âu, đồng thời là học giả thuộc Chương trình Chính sách Đối ngoại tại Viện Brookings gần đây lập luận rằng ông Putin không muốn khôi phục lại đế chế Nga hay Liên Xô: những gì ông ấy muốn là làm hồi sinh vị thế của Nga như một cường quốc lớn, trong đó các cường quốc khác phải tôn trọng quyền và lợi ích của Nga cũng như lịch sử và văn hóa lâu đời trong mối quan hệ giữa Nga với Ukraine và các nước khác thuộc Liên Xô cũ.
Có một thực tế là thỏa thuận ngừng bắn Minsk II về Ukraine được ký kết vào tháng trước đã thay đổi động lực chính trị ở châu Âu. Đức và ở cấp độ thấp hơn là Pháp đã phản đối lời kêu gọi cung cấp vũ khí sát thương cho Kiev, và các nước còn lại ở châu Âu cũng đồng tình với tín hiệu này từ Berlin và Paris. Họ không muốn những vấn đề viện trợ vũ khí can thiệp vào các cuộc đàm phán Minsk, và họ tiếp tục phản đối việc gửi vũ khí cho Ukraine miễn là hiệp định ngừng bắn cơ bản được duy trì. Họ không muốn đưa ra một cái cớ để gây ra một cuộc chiến ủy nhiệm ở Ukraine.
Thủ tướng Đức Angela Merkel hiện đang theo dõi chặt chẽ hiệp định ngừng bắn này, và ở mức độ nào đó, Đức được coi là nhà bảo trợ chính để thỏa thuận này được thực thi. Nhưng nếu xung đột lại nổ ra ở Mariupol, nó sẽ kích hoạt một sự thay đổi chính sách lớn ở châu Âu.
Ở phương Tây, nhiều người đã giải thích rằng thỏa thuận trên có hàm ý sự nhượng bộ của Nga. Trong khi đó, tờ Guardian (Anh) mới đây dẫn lời tân Chủ tịch Hội đồng châu Âu đồng thời là cựu Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói rằng: “Thỏa thuận Minsk chỉ ý nghĩa khi nó được thực hiện đầy đủ. Thực hiện một phần sẽ rất nguy hiểm cho Ukraine... Đầu tiên, chúng ta cần thực hiện đầy đủ bao gồm cả việc kiểm soát hoàn toàn biên giới của Ukraine". Nhưng có lẽ đối với Nga, thỏa thuận Minsk là một bước tiến trong việc tạo ra những điều kiện - tự chủ thực sự cho khu vực Donbas.
Tổn thất nhân lực của một cuộc tấn công vào Mariupol sẽ là rất bi thảm, nhưng nếu cung cấp vũ khí sát thương cho Kiev và bị hút vào một cuộc chiến ủy nhiệm tại Ukraine sẽ không giúp phương Tây đàm phán một thỏa thuận chính trị lâu dài với Nga nhằm mang lại hòa bình và ổn định cho toàn bộ miền đông của quốc gia Đông Âu này.
-----------------------
Tổng hợp
1
2
3
4
5
