Quan hệ đồng minh thân cận giữa hai chính quyền đương nhiệm tại Wasingtơn và Tel Avíp đang bị hoài nghi rạn nứt nghiêm trọng khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sắp có chuyến thăm Mỹ, nhưng Tổng thống Barack Obama lại từ chối gặp mặt.
Tin thế giới trưa 05-02-2015: Khủng hoảng Ukraine: Nấc thang nguy hiểm mới - Hoàng tử Ảrập lại bị tố đứng sau tổ chức khủng bố Al-Qaeda?
- Cập nhật : 05/02/2015
Khủng hoảng Ukraine: Nấc thang nguy hiểm mới
Báo Economist nhận định chiến sự tiếp diễn hiện nay là bằng chứng cho thấy nỗ lực ngoại giao nhằm đạt được giải pháp chính trị cho toàn bộ vấn đề Ukraine đã hoàn toàn thất bại hoặc ít nhất chưa mang lại kết quả đáng kể.
Cuộc đàm phán về Ukraine diễn ra hôm 31/1 tại Minsk (Belarus) đổ vỡ đã dập tắt hy vọng về một lệnh ngừng bắn mới có thể sớm được triển khai nhằm chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài 9 tháng qua.
Ngày 31/1, sau nhiều lần đình đốn, đại diện các bên liên quan trong cuộc khủng hoảng ở Ukraine gồm Nga, Chính phủ Kiev, lực lượng ly khai ở Donetsk và Lugansk, Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) cuối cùng đã có thể sắp xếp để ngồi lại với nhau. Tuy nhiên, bầu không khí căng thẳng và giận dữ cùng những cáo buộc lẫn nhau đã khiến cuộc đàm phán sụp đổ.
Kết quả được báo trước
Phát biểu với báo giới, cựu Tổng thống Ukraine Leonid Kuchma, Đặc phái viên của chính quyền Kiev cho hay các đại diện của phe ly khai ở miền Đông “đã phá hoại cuộc đàm phán khi từ chối thảo luận về kế hoạch cụ thể nhằm thực thi thỏa thuận ngừng bắn một cách nhanh chóng và rút vũ khí hạng nặng” ra khỏi vùng chiến tuyến. Trong khi đó, một thủ lĩnh của phe ly khai, ông Denis Pouchiline đổ lỗi cho Kiev đã đưa ra các “tối hậu thư”.
Thông tin trên kênh truyền hình Russia 24 cho thấy đại diện các bên thương thuyết dường như không có thẩm quyền quyết định khi tham gia đàm phán. Reuters dẫn lời Đặc phái viên của Kiev Leonid Kuchma chỉ trích việc vắng mặt của hai lãnh đạo chủ chốt bên phe ly khai, vốn từng ký kết thỏa thuận Minsk ngày 5/9/2014.
Theo giới quan sát, thất bại trong cuộc đàm phán lần này là điều được báo trước trong bối cảnh chiến sự đang nghiêng về phe ly khai. Việc ai thắng thế trên chiến trường sẽ có quyền áp đặt yêu sách đối với bên kia. Trước khi ngồi vào bàn đàm phán, phe ly khai đe dọa sẽ mở rộng chiến dịch phản công chiếm lại toàn bộ hai vùng Donetsk và Lugansk nếu thương lượng thất bại.
Hiện tại, theo Người phát ngôn quân đội Ukraine Vladimir Poliovy, giao tranh đang nổ ra trên toàn chiến tuyến, đặc biệt ác liệt ở thị trấn chiến lược Debaltseve, nơi cách Donetsk khoảng 60km về phía Đông Bắc. Ông Edward Basurin, Chỉ huy lực lượng Cộng hòa nhân dân Donetsk tự xưng (DPR) cho biết các vòng vây của lực lượng này ở thị trấn Debaltseve ngày càng siết chặt. Trong khi đó, ở Lugansk, Mariupol… các cuộc pháo kích dữ dội của phe ly khai liên tục nã vào các vị trí của quân đội chính phủ.
Báo Economist nhận định chiến sự tiếp diễn hiện nay là bằng chứng cho thấy nỗ lực ngoại giao nhằm đạt được giải pháp chính trị cho toàn bộ vấn đề Ukraine đã hoàn toàn thất bại hoặc ít nhất chưa mang lại kết quả đáng kể. Mặt khác, sự bế tắc trong quá trình tìm kiếm giải pháp chính trị thông qua đàm phán lại thúc đẩy chiến sự gia tăng. Sự luẩn quẩn ấy liên tục xoay vòng.
Kẹt giữa hai làn đạn
Trước những diễn biến bất lợi trên chiến trường, chính quyền Kiev đang ra lệnh tổng động viên trên toàn quốc, với quân số dự kiến huy động từ ngày 20/1/2015, kéo dài 90 ngày, lên tới 50.000 quân. Giai đoạn thứ hai với số lượng binh sỹ cao hơn sẽ bắt đầu được huy động vào giữa tháng Tư, kéo dài trong 60 ngày.
Theo nhận định của nhiều chuyên gia, chính sách này của Kiev có thể sẽ làm gia tăng sự bất mãn trong nhân dân, thậm chí khiến nhiều tỉnh đòi ly khai. Bên cạnh đó, quân đội chính phủ có thể sẽ không đủ chiến phí hay trang thiết bị, vũ khí để trang bị cho những người lính mới. Tuy nhiên, nói như cây bút Joshua Keating trên tờ Slate, đây là biện pháp để Kiev ép ngược phương Tây. Khi họ không đủ sức chiến đấu, và không có quyền lựa chọn việc đàm phán hòa bình, thì trách nhiệm của Mỹ, châu Âu là cung cấp vũ khí, chiến phí để Ukraine có thể theo đuổi chiến tranh.
Trong bối cảnh đó, chính quyền Tổng thống Obama cho biết đang xem xét cung cấp vũ khí sát thương và thiết bị quân sự cho lực lượng Ukraine, theo New York Times. Ngoại trưởng John Kerry và Chủ tịch Tham mưu trưởng liên quân Martin Dempsey đã để ngỏ cuộc thảo luận về ý tưởng này, trong khi Tư lệnh NATO Philip Breedlove bày tỏ sự ủng hộ.
Theo kế hoạch, ngày 5/2, Ngoại trưởng John Kerry sẽ đến Ukraine để thảo luận tình hình cùng với Tổng thống Petro Poroshenko. CNN đánh giá chuyến thăm này sẽ góp phần tăng thêm khích lệ của Mỹ đối với Kiev trong cuộc chiến tại miền Đông Ukraine. Diễn biến trong năm 2014 đã chứng minh điều đó sau các chuyến thăm của Giám đốc CIA John Brennan, Ngoại trưởng Kerry và Phó Tổng thống Joe Biden.
Sự can dự của Mỹ không chỉ báo hiệu xung đột Ukraine sẽ diễn tiến với giao tranh ngày càng khốc liệt giữa Kiev và phe ly khai, mà còn phản ánh cuộc đối đầu chưa có hồi kết giữa Nga và phương Tây. Ukraine với vị trí chiến lược của mình đáng lẽ phải là cầu nối Đông – Tây hữu hiệu thì lại bị kẹt giữa hai làn đạn, biến đất nước vốn rất xinh đẹp bên bờ Biển Đen này trở thành “bãi lầy” chiến tranh với tương lai mờ mịt.
-----------------------
Hoàng tử Ảrập lại bị tố đứng sau tổ chức khủng bố Al-Qaeda?
Một kẻ khủng bố thuộc tổ chức Al-Qaeda, bị kết án tù chung thân tại Mỹ, đã nói rằng có một số thành viên trong dòng dõi hoàng gia tại Ảrập Xêút đã tiếp tay cho mạng lưới khủng bố này vào những năm 1990.
Zacarias Moussaoui, phần tử khủng bố bị kết án tù chung thân tại Mỹ, đã khẳng định rằng một số thành viên của dòng dõi hoàng gia Ả Rập Saudi đã đứng sau mạng lưới khủng bố Al-Qaeda vào những năm 1990, theo tờ New York Times.
Trong một bức thư Moussaoui gửi thẩm phán tòa án liên bang Mỹ tại New York, Moussaoui đã nêu tên hai thành viên đã tài trợ nhiều nhất cho tổ chức khủng bố này, đó là hoàng tử Bandar Bin Sultan và hoàng tử al-Waleed Bin Talal, Đại sứ của nước này tại Mỹ.
Moussaoui nói rằng, hắn từng chịu trách nhiệm cho việc thành lập cơ sở dữ liệu của những người đã tài trợ cho tổ chức, để từ đó Osama Bin Laden có thể nắm được một cách tổng quát. Bên cạnh đó, hắn còn khẳng định đã từng đàm phán với một nhân viên Đại sứ quán Ảrập Xêút tại Mỹ, về kế hoạch bắn hạ máy bay “Air Force One” chở Tổng thống Mỹ bằng tên lửa Stinger.
Những cáo buộc của Moussaoui đã từng được thân nhân của những nạn nhân từ cuộc tấn công ngày 11-9 sử dụng làm chứng cứ nhằm đâm đơn kiện Ảrập Xêút. Tuy nhiên sau đó, Đại sứ quán nước này đã bác bỏ mọi lời buộc tội và nói rằng: “Moussaoui là một tội phạm mắc chứng loạn trí, đã từng được chứng minh bởi chính các luật sư đại diện của anh ta. Vì vậy, lời nói của anh ta hoàn toàn không đáng tin”.
Moussaoui có quốc tịch Pháp, bị kết án tù chung thân vào năm 2006 do bị nghi ngờ đã tổ chức cuộc tấn công khủng bố ngày 11-9-2001 tại Mỹ.
-------------------------
23 người chết trong tai nạn máy bay tại Đài Loan
Giới chức Đài Loan xác nhận ít nhất 23 người đã thiệt mạng, 15 người bị thương và 20 người khác vẫn mất tích sau khi một máy bay của hãng TransAsia Airways lao xuống sông Cơ Long, Đài Bắc sáng nay 4/2. Hiện công tác cứu hộ vẫn được tiến hành dù trời đã tối.
Báo Straits Times dẫn lời một quan chức Sở cứu hỏa Đài Bắc, cơ quan trực tiếp tham gia cứu hộ, xác nhận ít nhất 23 người thiệt mạng trong vụ tai nạn, trong đó 14 người đã tử vong khi được tìm thấy, 9 người khác chết trên đường đến bệnh viện cấp cứu.
Hiện hy vọng sống sót của 22 người mất tích càng trở nên mong manh khi đội cứu hộ đã không tìm thêm được người sống nào trong 5 giờ qua. Telegraph dẫn lời một quan chức chính quyền Đài Loan cho biết, họ đã vớt được ít nhất 3 thi thể từ sông Cơ Long trong vòng một tiếng khi trời bắt đầu tối.
Công tác cứu hộ vẫn được tiếp tục triển khai khi trời tối, các thiết bị hỗ trợ cho đội tìm kiếm trong điều kiện đêm tối đã được đưa tới hiện trường cứu hộ. CNA dẫn lời một quan chức cho biết khi trời tối, thủy triều lên, khoang hành khách của máy bay bắt đầu biến dạng, gây cản trở quá trình cứu nạn.
Hãng tin Telegraph cho biết chính quyền Đài Loan đã cử tổng cộng 195 nhân viên cứu hộ, 18 tàu cùng 19 xe cứu thương tham gia hoạt động tìm kiếm cứu nạn. Trước đó, con số nhân viên cứu hộ là 170 người.
Chiều nay, 2 hộp đen của phi cơ TransAsia Airways đã được vớt lên. Cơ quan hàng không dân dụng Đài Loan cũng cho biết phi công chiếc máy bay gặp nạn đã đưa ra tín hiệu cầu cứu với nội dung là: “Cấp cứu, cấp cứu, động cơ mất điện”. Tuy nhiên, trạm điều khiển không lưu chưa kịp trả lời thì máy bay đã giảm độ cao và rơi xuống sông Cơ Long.
--------------------------
Philippines“tố” tàu hải cảnh Trung Quốc đâm 3 tàu cá
Bộ Ngoại giao Philippines hôm qua 4/2 lên tiếng phản đối việc một tàu cảnh sát biển của Trung Quốc đâm vào 3 tàu cá của Philippines ở khu vực bãi cạn tranh chấp Scarborough/Hoàng Nham trên Biển Đông hồi tuần trước.
Theo hãng tin AP, Bộ Ngoại giao Philippines hôm qua 4/2 đã trao 2 công hàm phản đối cho Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila.
Trong đó, một công hàm phản đối vụ một tàu tuần duyên Trung Quốc “cố ý” đâm hỏng 3 tàu cá Philippines ở khu vực bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham trên Biển Đông ngày 29/1.
"Philippines kịch liệt việc Trung Quốc liên tục quấy rầy và ngăn chặn ngư dân Philippines theo đuổi kế sinh nhai chính đáng của họ ở bãi cạn Scarborough", AP dẫn thông báo của Bộ Ngoại giao Philippines ngày 4/2 nêu rõ.
Các quan chức Philippines cho rằng đây là sự vụ nghiêm trọng nhất liên quan đến tàu của Bắc Kinh và tàu cá của Manila từ trước đến nay. Năm ngoái, cũng tại bãi cạn trên, tàu cảnh sát biển của Trung Quốc đã phun vòi rồng vào các tàu cá của ngư dân Philippines.
Ngoài ra, công hàm thứ 2 của Philippines phản đối việc 24 tàu Trung Quốc đánh bắt trai, sò tại Scarborough/Hoàng Nham hôm 22/1.
AP dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Philippines Charles Jose cho biết, Manila phản đối việc các ngư dân Trung Quốc đã đánh bắt các loại ngọc trai đang trên bờ vực tuyệt chủng đe dọa hủy hoại lớp san hô tại bãi cạn Scarborough.
Bãi cạn Scaborough/Hoàng Nham nằm cách bờ tây đảo lớn của Philippines 230 km và cách Trung Quốc hơn 800 km về phía bắc, là khu vực đang tranh chấp giữa 2 nước. Bắc Kinh đã chiếm quyền kiểm soát bãi cạn hồi tháng 6/2012 và ngăn ngư dân Philippines đến gần. Manila đã đưa vụ việc ra Tòa án Trọng tài quốc tế và đang chờ phản hồi từ tòa này.
----------------------
