"Tôi không biết phải xem giá trị của họ ở đâu? họ hoài bão gì? mỗi ngày họ làm việc bao nhiêu? Tôi chỉ biết họ có rất nhiều xe...!" đó là những tâm tư và chia sẻ của doanh nhân Trương Gia Bình về thế hệ thiếu gia Việt hiện nay.
Một phút quyết định chi bộn tiền sắm siêu xe của các thiếu gia Việt bằng gần 400 năm thu nhập bình quân của người Việt Nam (tính theo thời điểm 2013). Trào lưu tậu siêu xe thành bộ sưu tập của nhiều thiếu gia Việt đang khiến thị trường phát sinh nhiều gian lận thương mại và trốn thuế.
Một phút “họ” tiêu sang bằng 400 năm “ta” làm!
Hiện, chưa bàn đến giá siêu xe thì mức giá ô tô đối với người Việt Nam cũng thuộc hàng cao so với nhiều nước trên thế giới. Ô tô và việc sở hữu 1 chiếc ô tô bình dân chưa phải là hàng hóa phổ thông và thói quen bình thường đối với đại đa số người dân Việt chứ chưa nói gì đến việc mua sắm siêu xe.
Với số tiền bỏ ra gần từ 15 tỷ - 30 tỷ, thậm chí 50 tỷ đồng để rinh về 1 chiếc siêu xe như các thiếu gia Việt hiện nay, thì có thể so sánh mỗi giây quyết định của họ được ước tính bằng 40 năm chỉ đi làm mà không chi tiêu của 1 người Việt Nam bình thường.
Theo tính toán, mức giá của mỗi chiếc xe sang thấp nhất của Rolls Royce khi nhập khẩu vào Việt Nam chưa tính thuế phí cũng khoảng 5.2 tỷ đồng (250.000 USD). Nếu như cộng với các khoản thuế như 70% thuế nhập khẩu, 60% thuế tiêu thụ đặc biệt và 10% thuế giá trị gia tăng (VAT) thì giá 1 chiếc Rolls Royce nhập đến tay người sở hữu lên đến 15,7 tỷ đồng (tương đương 750.000 USD).
Đây là số tiền cực lớn đối với mức thu nhập của người Việt Nam bởi hiện thu nhập bình quân của người Việt Nam mới chỉ khoảng hơn 41 triệu đồng/người/năm (1.960 USD) - theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) năm 2013. Như vậy, phải mất đến hơn 380 năm “không ăn, không tiêu” thì 1 người Việt Nam mới đủ sức để sở hữu 1 chiếc xe của Rolls Royce cơ bản, chưa nói đến các dòng siêu xe, xe sang đắt tiền hơn.
Đặc biệt, Rolls Royce vẫn chưa phải là dòng xe đắt nhất mà các "đại gia", "thiếu gia" Việt Nam hiện có trong bộ sưu tập của mình. Để sở hữu mỗi chiếc Lamborghini Gallardo SE, Ferrari 360 Spider, Ferrari F430 spider, Rolls Royce Phantom, người ta cũng phải bỏ ra từ 30 tỷ đồng đến vài triệu USD. Một số tiền rất lớn đối với ngay cả người dân những nước có thu nhập cao của thế giới.
Cũng chính vì có cầu, nên ắt có cung. Thói quen chơi xe sang, siêu xe của người Việt đang được đáp ứng tốt hơn. Sau 1 thời gian âm thầm xuất khẩu vào Việt Nam chỉ một vài chiếc/năm, đến nay 2 trong số các hãng xe nổi tiếng đã mở và sắp mở đại lý tại Việt Nam.
Ngày 27/8/2014 hãng siêu xe Anh quốc Rolls-Royce cũng mới khai trương đại lý đầu tiên tại Hà Nội, hãng này cũng công bố mức giá bán cho các dòng xe của mình, theo đó, giá xe dao động từ 16,9 tỷ đến trên 30 tỷ đồng bản tiêu chuẩn đã bao gồm các loại thuế và phí.
Không kém cạnh Rolls-Royce, ngày 9/10 Bentley Motors cũng tuyên bố mở 1 chi nhánh tại Hà Nội vào đầu tháng 11/2014, đưa Việt Nam trở thành 1 trong 14 nước Châu Á có đại lý chính thức của Bentley.
Siêu xe - xiêu vẹo thị trường
Thú vui với những bộ siêu xe nhận được sự tán thành của 1 số người, cho rằng việc chơi xe là 1 thú vui có thể kích thích tiêu dùng, tăng thu thuế hay ghi dấu Việt Nam trên bản đồ siêu xe… Tuy nhiên, thực tế thu ngân sách được bao nhiêu chưa rõ, khi mà các siêu xe về Việt Nam hiện được cơ quan chức năng và người trong nghề cho rằng đều dính đến các nghi án gian lận thương mại. Giới sành xe đất Hà thành quả quyết 2/3 trong số siêu xe có mặt trên thị trường hiện nay là lách luật, trốn thuế.
Đại diện của Tổng cục Thuế mới đây cho biết, quy định áp 60% thuế tiêu thụ đặc biệt cho các dòng xe có dung tích 3.0L chưa đánh trúng đối tượng vì hầu hết các dòng siêu xe hiện có dung tích xi lanh trên 3.0L. Vì thế, các dòng siêu xe đang bị đánh thuế lẫn đối với các dòng xe cao cấp của các hãng như Lexus, Audi hay BMW, gây thất thu cho ngân sách.
Nguy hại hơn, số siêu xe nhập về Việt Nam phần lớn lách luật trốn thuế, cụ thể trước năm 2012 khi Thông tư 118/2009 còn có hiệu lực, Nhà nước cho phép Việt kiều hồi hương được mang ô tô cá nhân đang sử dụng về nước (những xe này được miễn cả thuế nhập khẩu và giá trị gia tăng).
Đây là kẽ hở cho buôn lậu siêu xe. Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, chỉ tính riêng trong 11 tháng đầu năm 2012, số xe được cấp phép nhập khẩu theo diện “hồi hương” đã tăng lên đến hơn 70 chiếc, gấp 4,7 lần năm 2011 và gấp gần 6 lần năm 2010.
Mặc dù năm 2012, các cơ quan chức năng phát hiện và Thông tư 20 được ban hành thay thế Thông tư 118 trên nhằm bịt kẽ hở, nhưng đến cuối tháng 7/2014, trong báo cáo Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (Trưởng ban chỉ đạo nhà nước về chống buôn lậu và gian lận thương mại), Trung tướng Nguyễn Tiến Lực Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Phòng, chống tội phạm cho biết: Điều tra các vụ việc liên quan đến hành vi nhập lậu xe theo diện Việt kiều hồi hương, cơ quan Công an đã khởi tố hình sự 7 vụ án. Trong hơn 1.000 ôtô nhập về theo diện này, có trên 200 chiếc là xe siêu sang như Bentley, Phantom, Mercedes, Rolls-Royce... Chỉ riêng 200 xe này đã trốn thuế hơn 1.000 tỉ đồng.
Không đưa được về theo diện Việt kiều hồi hương, siêu xe lại lách luật về Việt Nam bằng con đường tạm nhập, tái xuất, cho biếu, cho tặng. Các cơ quan chức năng cho biết, hoạt động này trong thời gian qua đang làm gian lận thương mại gia tăng.
Tháng 10/2013 Phòng CSGT Công an TP Đà Nẵng phát hiện, thu giữ bảy chiếc siêu xe mang nhãn hiệu Bentley, BMW, Lexus… trị giá khoảng 30 tỷ đồng mang biển ngoại giao theo hình thức tạm nhập tái xuất.
Tháng 8/2014, Cơ quan hải quan Đà Nẵng cho biết đang thu giữ 5 chiếc xe sang thương hiệu Lexus của 1 công ty nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam theo hình thức biếu tặng cho 1 doanh nghiệp Việt Nam không có bất kỳ giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ và lưu hành.
Giá trị con người không nằm ở siêu xe
“Tôi không biết phải xem giá trị của họ ở đâu? họ hoài bão gì?… Tôi chỉ biết họ có rất nhiều xe…” đó là chia sẻ của Chủ tịch FPT Trương Gia Bình về quan điểm đối với những với thiếu gia con nhà danh giá. Hay ở 1 cách đánh giá của 1 doanh nhân khác, với 1 bộ sưu tập siêu xe lên đến 100 triệu USD của 1 thiếu gia Việt Nam, nó đã bằng GDP cả 1 tỉnh trung bình của Việt Nam trong 1 năm.
Tại cuộc trò chuyện với báo giới gần đây, khi nhắc đến thế hệ của những "thiếu gia" trẻ có thể thay thế được những doanh nhân thành đạt, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình - một trong những “doanh nhân đời đầu”, người được mệnh danh “mở màn cho thế hệ đại gia Việt” cau mày, nhăn mặt nói: Tôi cảm thấy rất buồn lòng về họ, tôi không biết phải xem giá trị của họ ở đâu? Có trách nhiệm là gì, hoài bão gì?… Tôi chỉ biết họ có rất nhiều xe và nhiều thứ khác danh vị khác mà chủ yếu từ tiền mà có được.
Ông Bình quả quyết: “Cá nhân tôi không đặt nhiều kỳ vọng vào những thiếu gia ngồi trên đống của này có thể tạo dựng khác biệt và thành công như những gì mà cha mẹ họ đã để lại”.
Còn quan điểm của ông Lê Phước Vũ - Chủ tịch HĐQT của Tôn Hoa Sen cho rằng: Đây không còn là thú vui mà đây là căn bệnh. Nó gây lũng đoạn xã hội, từ đó phát sinh nhiều vấn đề về gian lận thương mại, rửa tiền, trốn thuế. Nguy hiểm hơn nó làm cho chúng tôi lo lắng của chúng tôi với lớp người kế cận khi ngồi lên đống tài sản kếch xù mà không biết làm gì.
Ông Vũ lo lắng: “Thiên hạ có câu “cha nó giàu hơn cha tôi”. Có nghĩa là, đối với con tôi, tôi là 1 người giàu và chúng sẽ không phải nỗ lực vượt bậc để làm giàu và thoát nghèo. Còn đối với chúng tôi trước kia, cha mẹ tôi nghèo nên chúng tôi phải cố gắng thoát nghèo và vươn lên.
“Giá trị đã tạo dựng cho 1 doanh nhân thành công không phải ở những siêu xe ngoại nhập đắt tiền, những căn hộ xa hoa, penhouse giá trăm triệu đô; những chiếc smartphone thời thượng lạm vàng, chạm ngọc. Giá trị của họ phải là “I am” - là chính bạn, là những tư tưởng, tinh thần làm giàu cho mình và cho xã hội. Đừng trở thành thiếu gia giàu xổi với những cám dỗ cuộc sống mà hãy cảm thấy bạn cần có trách nhiệm khi ngồi lên 1 đống tài sản ấy, nó không chỉ của gia đình bạn, mà là tài sản của đất nước này”, ông Bình chia sẻ thêm.