Mộ bà Phạm Thị Sâm được mai táng trong vườn nhà con trai là Hoàng Văn Ngọ.
Vùng đất cồn Ông Sự, diện tích khoảng 5ha, nay thuộc xóm 15, xã Thanh Hà (Thanh Chương, Nghệ An) đã được quy hoạch là đất làm nghĩa địa từ năm 1996. Thế nhưng, đến năm 2003, mảnh đất này “bỗng dưng” được UBND xã Thanh Hà cấp cho cá nhân, rồi mua đi bán lại, dẫn đến tình trạng nhiều hộ dân có người chết phải chôn trong vườn - gần nhà ở của cư dân.
Không có nghĩa địa, dân chôn người chết trong vườn
Ông Hoàng Văn Ngọ (49 tuổi, xóm 15, xã Thanh Hà) đã mai táng bố (ông Hoàng Văn Trinh, mất năm 2010) và mẹ (bà Phạm Thị Sâm, mất năm 2005) trong vườn nhà. Ông Ngọ cho rằng, làm như vậy là “không đúng, không hợp lý”, song vì xóm 15 không có nghĩa địa, nếu sang chôn ở nghĩa địa xóm 14 thì phải đi quãng đường 4km khe suối, hết sức khó khăn.
Cách nhà ông Ngọ một quãng, chị Trần Thị Hiến có chồng là anh Phạm Đức Kỷ mất do tai nạn cách đây vài năm, cũng đã mai táng chồng trong vườn. Ông Trần Văn Quang mất vào tháng 8.2010, cũng được vợ là bà Trần Thị Kiệm chôn trong vườn. “Lúc ấy tôi thì yếu, con thì dại, nghĩa địa xóm 15 không có, nghĩa địa xóm 14 thì đi mấy cây số, trời mưa lụt không thể bơi được, nên tôi đành táng chồng trong vườn, đợi khi nào lấy lại được nghĩa địa xóm thì sẽ cải táng về đó” - bà Kiệm nói.
Ông Trần Văn Hòa - nguyên Bí thư Chi bộ xóm Ba Xe (nay là xóm 14 và 15) - nói: “Tôi vào đây ở từ năm 1996, lúc đó đoàn đo đạc đất vườn rừng đã xác định vùng cồn Ông Sự là nghĩa địa của xóm Ba Xe. Sau khi xã lấy nghĩa địa cấp cho cá nhân, tôi đã chất vấn xã, xã trả lời xóm đã có văn bản trả nghĩa địa, tôi làm bí thư chi bộ thời điểm đó, giơ tay xin thề là không hề có biên bản nào cả”. “Trong xóm có mấy người chết phải chôn trong vườn vì gặp mưa to, gió lớn không đi được, nghĩa địa quá xa” - ông Hoà nói thêm. Còn bà Kiệm thì rất bức xúc: “Nghĩa địa này đã được chia cho xóm 15 từ năm 1995, dân chúng tôi đang hỏi vì sao lại mất nghĩa địa?”
Chủ tịch xã lấy đất nghĩa địa cấp cho cá nhân
Gần đây, ông Nguyễn Đình Hùng - người dân xóm 15 - đã làm đơn kiện ông Nguyễn Văn Xuân - nguyên Chủ tịch UBND xã Thanh Hà, nay là Bí thư Đảng uỷ xã - về hành vi lấy đất nghĩa địa của xóm cấp cho cá nhân.
UBND xã Thanh Hà đã tổ chức làm việc, qua xác minh hồ sơ cho thấy mảnh đất cồn Ông Sự, diện tích khoảng 5 ha, đã được quy hoạch là đất nghĩa trang cho xóm Ba Xe, thể hiện tại “Bản đồ giao đất lâm nghiệp khoảnh 2 Ba Xe - Thanh Hà - Thanh Chương- Nghệ An, xứ Động Táu, nhà rừng trại chè ông Thắm, 1996”. Vào năm 2003, mảnh đất này đã được UBND xã giao cho ông Hoàng Văn Nam, xóm 13, thể hiện tại “Biên bản bàn giao đất lâm nghiệp ngoài thực địa” ngày 26.4.2003, đã giao vùng đất thuộc tờ bản đồ số 2, tiểu khu 1003, thửa đất số 76 với diện tích 46.065 m2 cho ông Hoàng Văn Nam. Đại diện UBND xã do ông Nguyễn Văn Xuân - Chủ tịch UBND xã - ký.
Tại buổi làm việc với phóng viên, ông Hoàng Văn Luyện - cán bộ địa chính xã Thanh Hà giải thích việc xã lấy đất quy hoạch làm nghĩa địa xóm cấp cho cá nhân là do xóm đã có biên bản họp xóm thống nhất trả đất nghĩa địa cho xã. Tuy nhiên, khi PV đề nghị cung cấp biên bản, ông Luyện nói rằng “chưa tìm thấy”. Trong khi đó, tất cả các cán bộ xóm và người dân xóm 15 đều khẳng định chưa bao giờ xóm họp và quyết định việc trả đất nghĩa địa cho xã.
Tại buổi làm việc ngày 10.9.2014, có mặt nhiều thành phần bàn về vụ kiện lấy đất nghĩa địa cấp cho cá nhân, do ông Hoàng Cao Phơn - Chủ tịch UBND xã Thanh Hà - chủ trì, đã có kết luận: “Ông Nguyễn Văn Xuân lúc đó làm Chủ tịch UBND xã đã lấy lại đất nghĩa địa của xóm mà không có sự đồng ý của cán bộ và nhân dân trong xóm là hoàn toàn sai, bởi đất nghĩa địa cồn Ông Sự (nghĩa địa xóm 15) - qua xác minh, điều tra - chưa đủ thủ tục cho phép UBND xã quyết định thu hồi đất để giao cho anh Hoàng Văn Nam cả”.
Được biết, sau khi đã có sổ đỏ trong tay, ông Hoàng Văn Nam đã chuyển nhượng mảnh đất - vốn là nghĩa địa của xóm 15 - cho 2 người khác, chỉ riêng tiền đặt cọc đã là 150 triệu đồng. Hai chủ đất mới định tiến hành canh tác, song do người dân khiếu kiện nên UBND xã Thanh Hà đang tạm đình chỉ, chờ kết quả giải quyết.