Kể từ khi cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Từ Tài Hậu bị bắt, giới phân tích cho rằng “con hổ” tiếp theo sẽ là cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Quách Bá Hùng.
Tin thế giới chiều 23-01-2015: Khi nào Trung Quốc hết “trỗi dậy”? - Tướng NATO tuyên bố lập lại liên lạc với giới quân sự Nga
- Cập nhật : 23/01/2015
Khi nào Trung Quốc hết “trỗi dậy”?
Bao giờ Trung Quốc được coi là cường quốc đã “nổi lên” thay vì đang “trỗi dậy”?
Theo nhà nghiên cứu Amanda Huan thuộc Viện Nghiên cứu Quốc tế S.Rajaratnam (RSIS), kể từ những năm 90 của thế kỷ trước, Trung Quốc đã bắt đầu thực hiện “trỗi dậy hòa bình”. Tuy nhiên, một phần tư thế kỷ đã trôi qua, bất chấp sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc trong các lĩnh vực kinh tế, quân sự và cả “sức mạnh mềm”, nói về nước này người ta vẫn chỉ dừng lại ở thuật ngữ “trỗi dậy”, chứ hầu như không ai công nhận hay cho rằng Trung Quốc đã “nổi lên”.
Câu hỏi đặt ra hiện nay là cần có chất xúc tác nào, hay cụ thể hơn: Trung Quốc cần làm gì để được nhìn nhận là một cường quốc đang “nổi lên” và đến khi nào thì nước này vượt khỏi cái ngưỡng đang “trỗi dậy”.
Về kinh tế, theo số liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) công bố hồi tháng 10-2014, Trung Quốc đã “soán” ngôi Hoa Kỳ, trở thành nền kinh tế lớn nhất toàn cầu. Xét về tổng sản phẩm quốc nội (GDP) dựa trên sức mua, Trung Quốc chiếm 16,5% (tương đương với 17,6 nghìn tỉ USD) GDP của cả thế giới vào cuối năm 2014, trong khi Mỹ chỉ là 16,3% (tương đương với 17,4 nghìn tỉ USD).
Số liệu thống kê mới nhất của Ngân hàng Thế giới (WB) cũng các nhận điều này. Ở khu vực Đông Á, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn, thậm chí là lớn nhất trong một số trường hợp, với hầu hết các quốc gia trong khu vực. Ngay cả những nước vốn đang có khúc mắc với Bắc Kinh trong một số vấn đề tranh chấp chủ quyền trên biển như Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia cũng nằm trong số 10 đối tác thương mại hàng đầu của Trung Quốc trong năm 2013. Có thể thấy, sức mạnh kinh tế của Bắc Kinh là không thể tranh cãi.
Về mặt quân sự, Trung Quốc tăng mạnh chi tiêu quốc phòng. Trong 4 năm qua, chi tiêu quân sự của Bắc Kinh liên tục chiếm 2% GDP của nước này. Nhìn qua thì thấy tỷ lệ này có vẻ nhỏ, nhưng cần lưu ý rằng, GDP của Trung Quốc liên tục tăng qua các năm. Quy mô ngân sách quốc phòng của Trung Quốc là rất lớn. Trong quý đầu tiên của năm 2014, Trung Quốc công bố ngân sách quốc phòng năm 2014 là 132 tỉ USD, tăng 12% so với một năm trước đó.
Các nước láng giềng của Bắc Kinh đã phản ứng bằng cách tăng chi tiêu quân sự, song tổng cộng số tiền chi tiêu của họ vẫn ít hơn Trung Quốc. Vì thế, trên mặt trận quân sự, ít người sẽ nghi ngờ về khả năng quân sự của Bắc Kinh.
Nếu nhìn vào bức tranh kinh tế và quốc phòng của Trung Quốc, nhiều người có thể nghĩ rằng Bắc Kinh đã “nổi lên”. Tuy nhiên, nhiều nước trong khu vực vẫn nói về một nước Trung Quốc đang “trỗi dậy” chứ không phải là đã “nổi lên”. Bất chấp sức mạnh kinh tế và quân sự ngày càng tăng, Trung Quốc vẫn không được nhìn nhận là cường quốc hàng đầu, ngay cả ở sân sau của mình. Mỹ vẫn giữ vị trí này trong nhận thức của hầu hết mọi người. Vấn đề này có lẽ phải tìm hiểu thêm ở khía cạnh “quyền lực mềm”.
Mặc dù Trung Quốc đã tìm vô số cách để xác lập “quyền lực mềm”, từ việc thiết lập các viện Khổng Tử trên khắp thế giới để tuyên truyền về văn hóa và các giá trị Trung Hoa, hay phổ biến văn hóa bình dân chính thống thông qua các tên tuổi điện ảnh như Lý Liên Kiệt hay Thành Long, song như thế vẫn chưa đủ so với sức thâm nhập, cũng như sự lan tỏa của văn hóa Hollywood và “Giấc mơ Mỹ”.
Nhiều người đặt câu hỏi, vậy Trung Quốc cần làm gì để được nhìn nhận là cường quốc hàng đầu? Họ cần quyết đoán hơn hay bớt đi? Liệu họ có nên thể hiện ý định của mình một cách rõ ràng hơn? Liệu “quyền lực mềm” ít áp đảo của Trung Quốc có phải là nguyên nhân duy nhất khiến họ không được xem là đã “nổi lên”? Hay Trung Quốc chỉ có thể “nổi lên” nếu Mỹ thụt lùi hoặc từ bỏ vị thế của mình?
Theo thuyết tương đối luận, có thể Trung Quốc còn chưa “nổi lên” bởi vẫn là một nước tương đối nghèo, thua các nước phát triển. Dựa trên số liệu Triển vọng Kinh tế Thế giới năm 2014 của IMF, Trung Quốc xếp thứ 89 thế giới về GDP tính trên đầu người, trong khi Mỹ xếp thứ 10, còn Singapore đứng thứ 3. Chừng nào chưa cải thiện được vị trí xếp hạng này, có lẽ Trung Quốc vẫn chỉ được xem là cường quốc đang “trỗi dậy”.
Tuy nhiên, cũng phải đặt một câu hỏi thêm rằng, bản thân Trung Quốc có muốn là cường quốc số 1 thế giới hay không?
Mặc dù lãnh đạo Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã khơi gợi một chủ thuyết mới mang tên “Giấc mộng Trung Hoa” - mang khát vọng cháy bỏng, thầm kín từ nhiều năm nay của người Trung Quốc - đó là chấn hưng dân tộc, đưa Trung Quốc trở lại thời kỳ hoàng kim, nhưng thực tế, theo giới phân tích, Bắc Kinh cũng rất thận trọng với viễn cảnh là “số 1 thế giới” đó. Họ không muốn thực thi các trách nhiệm quốc tế đi kèm với vị trí danh giá này. Bởi, nếu trở thành cường quốc hàng đầu thế giới, Trung Quốc có thể sẽ phải đóng góp nhiều hơn cho công tác viện trợ quốc tế và ngân sách Liên Hiệp Quốc.
Bên cạnh đó, với vị thế quốc gia “đang phát triển” - như cách Trung Quốc vẫn tự nói về mình, Bắc Kinh có thể bảo vệ các ngành công nghiệp chủ chốt của mình, cũng như hưởng nhiều lợi thế hơn khi đàm phán trong các cuộc họp về biến đổi khí hậu. Bởi theo Nghị định thư Kyoto, các quốc gia phát triển và đang phát triển chịu “trách nhiệm khác nhau” trước cộng đồng quốc tế về tình trạng biến đổi khí hậu. Ngoài ra, Bắc Kinh cũng sẽ phải chịu nhiều áp lực hơn trong các vấn đề tranh chấp lãnh thổ với láng giềng ở Biển Đông, hay biển Hoa Đông - vốn cũng đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế.
Tóm lại, sau 20 năm “trỗi dậy”, có lẽ hiện tại vẫn chưa phải là thời điểm để mọi dấu hiệu về một Trung Quốc đã “nổi lên” được thừa nhận một cách rộng rãi.
Cụm từ “trỗi dậy hòa bình” được sử dụng lần đầu tiên vào năm 2003, thời điểm ông Trịnh Tất Nhiên, khi đó là Hiệu phó Trường Đảng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, có bài phát biểu tại Diễn đàn Bắc Ngao. Cụm từ này về sau được các nhà lãnh đạo Trung Quốc - như Thủ tướng Ôn Gia Bảo - sử dụng trong nhiều bối cảnh quốc tế khác nhau. Tuy nhiên, trước phản ứng của dư luận quốc tế và trong nước, Trung Quốc có điều chỉnh, tránh đề cập đến khái niệm “trỗi dậy hòa bình” và thay bằng “phát triển hòa bình”.
----------------------
Tổng thống Mỹ tuyên bố phương Tây đã khiến kinh tế Nga tổn thương
Trong phiên họp Nhà Trắng vào đầu tuần này, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lên tiếng khẳng định kinh tế Nga tổn thương vì phương Tây.
Kể từ khi Mỹ cùng châu Âu áp đặt biện pháp trừng phạt lên nền kinh tế Nga, Washington ít khi đưa ra các nhận xét về tính hiệu quả trong những lệnh cấm vận của mình. Tuy nhiên, trong phiên họp Nhà Trắng vào đầu tuần này, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã lên tiếng khẳng định kinh tế Nga tổn thương vì phương Tây.
Tổng thống Obama trong phiên họp với các quan chức chính phủ tại Nhà Trắng cho biết, lệnh cấm vận mà phương Tây ban hành nhằm cảnh cáo Moscow vì những cáo buộc liên quan đến cuộc khủng hoảng tại Ukraine, đã tỏ ra hiệu quả.
Theo Tổng thống, các biện pháp trừng phạt đã khiến Moscow bị cô lập và nền kinh tế Nga tổn thương sau nhiều tháng ngừng giao thương với phương Tây.
Trong bài phát biểu trước Quốc hội tại Washington, Tổng thống Obama ca ngợi năm 2014 là một năm mà Mỹ đã bảo vệ thành công nguyên tắc “cá lớn không được nuốt cá bé”, đề cập đến vai trò của Nga ở miền đông Ukraine và Crimea.
“Hôm nay, Mỹ đang rất vững mạnh và đồng lòng với các đồng minh, trong khi Nga bị cô lập và nền kinh tế có những dấu hiệu khủng hoảng nghiêm trọng,” ông nói.
Theo thống kê của cơ quan Mỹ, giá dầu giảm và lệnh trừng phạt của phương Tây đã khiến kinh tế Nga suy thoái trong năm 2014, và Bộ Trưởng Tài chính Mỹ Anton Siluanov nhận định rằng kinh tế Nga có thể giảm 4% trong năm 2015.
Tuy nhiên, những phát biểu mà Tổng thống Mỹ đưa ra chưa thực sự đánh giá đúng về kinh tế Nga, kể từ khi phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Moscow, Nga nhanh chóng trả đũa bằng các lệnh cấm vận tương tự khiến nhiều nước cũng lâm vào hoàn cảnh khó khăn không kém.
Trong đó, Châu Âu là ví dụ điển hình bị tác động bởi quy tắc cấm nhập khẩu sản phẩm nông nghiệp từ những nước “hùa” theo Mỹ phạt Nga.
Một số nước đang bế tắc trong việc tìm kiếm thị trường mới để tiêu thụ toàn bộ sản phẩm nông nghiệp vốn dành cho dân Nga. Trong khi, các quốc gia khác như Đức, Ukraine tích cực đàm phán với Moscow để dỡ bỏ các lệnh cấm vận nông nghiệp.
Về mặt tài chính, sau thời gian mất ổn định của đồng rúp, Nga dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Vladimir Putin đã dần hồi phục, thậm chí cái bắt tay giữa Nga và Trung Quốc về vấn đề tiền tệ còn khiến cho đồng USD có nguy cơ mất đi khả năng chi phối kinh tế toàn cầu như hiện nay.
Đối với cuộc khủng hoảng tại Ukraine, Nga luôn phủ nhận các cáo buộc liên quan về vai trò của mình tại đây và cho rằng, chính người dân Ukraine là “đạo diễn” cho vở kịch của đất nước họ. Quân đội chính phủ Ukraine thường xuyên tấn công miền Đông bất chấp các thỏa thuận ngừng bắn mà Nga và các nước đều nhất trí với nhau.
------------------------
Cựu Thủ tướng Thái Lan Yingluck lên án việc bỏ phiếu bãi nhiệm bà
Sau cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm bà ngày 23/1, bà Yingluck rất có thể sẽ bị cấm hoạt động chính trị trong 5 năm tới.
Theo AFP, bà Yingluck Shinawatra ngày 22/1 đã lên tiếng phản đối việc Hội đồng Lập pháp Quốc gia Thái Lan bỏ phiếu bãi nhiệm bà.
Nữ Thủ tướng đầu tiên của Thái Lan đã bị phế truất sau một phán quyết gây tranh cãi của tòa án nước này vào tháng 5/2014 không lâu sau quân đội tiến hành cuộc đảo chính lật đổ bà.
Trong cuộc bỏ phiếu ngày 23/1 tới, bà Yingluck sẽ bị điều tra về chương trình trợ cấp giá gạo của bà, vốn rất được lòng nông dân Thái Lan nhưng lại gây thâm hụt ngân sách hàng tỷ USD và là nguyên nhân chính dẫn đến các cuộc biểu tình chống lại bà.
Xuất hiện với đám đông cảnh sát bảo vệ tại Tòa nhà Quốc hội ở Thủ đô Bangkok ngày 21/1, bà Yingluck nhấn mạnh: “Tôi không còn nắm giữ chức vụ gì để có thể bị bãi miễn bởi Tòa án Hiến pháp Thái Lan đã bãi miễn tôi khỏi chức vụ Thủ tướng”.
Bà Yingluck cũng cho rằng, bà không thể bị cáo buộc vi phạm Hiến pháp, bởi bản Hiến pháp đó đã không còn tồn tại trong chính quyền quân đội do ông Prayuth Chan-ocha lãnh đạo.
Cựu nữ Thủ tướng cũng lên tiếng bảo vệc chương trì trợ giá gạo của mình và cho rằng, chương trình này chỉ nhằm hỗ trợ những người nông dân vốn trước đó chỉ nhận được rất ít tiền từ Chính phủ”.
“Tôi không tham nhũng, tôi cũng không làm việc bất cẩn”, bà Yingluck nói và kêu gọi những người tham gia việc bỏ phiếu bãi nhiệm cần xem xét vụ việc của bà một cách công tâm và “không bị ai đó tác động”.
Việc bãi nhiệm bà Yingluck chỉ được thông qua nếu 3/5 trong tổng số 220 thành viên của Hội đồng Lập pháp Quốc gia Thái Lan bỏ phiếu thông qua trong ngày 23/1 tới.
Nếu bị kết luận là có tội, bà Yingluck sẽ bị cấm hoạt động chính trị trong vòng 5 năm và điều này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến những thành viên Áo đỏ ủng hộ bà.
Phát biểu ngày 22/1, ông Jatuporn Prompan, Chủ tịch phe Áo đỏ, đã cảnh báo các thành viên phe Áo đỏ chưa nên tiến hành biểu tình dù ông cho rằng, bà Yingluck rất có thể sẽ bị bãi nhiệm.
“Chúng tôi sẽ theo dõi vụ việc này một cách cẩn trọng. Nếu chúng ta không kiên nhẫn, phe Áo đỏ sẽ bị cáo buộc vô trách nhiệm”, ông Jatuporn phát biểu trên kênh Peace TV: “Giờ vẫn chưa phải là ngày 23/1 và ngày mai cũng chưa phải là ngày cuối cùng. Thời gian sẽ trả lời mọi chuyện. Chúng ta phải thật kiên nhẫn”.
Các chuyên gia cho rằng, việc bãi nhiệm bà Yingluck là nỗ lực mới nhất của phe bảo hoàng và quân đội Thái Lan để vô hiệu hóa ảnh hưởng của gia tộc Shinawatra, vốn đã giành thắng lợi trong mọi cuộc bầu cử kể từ năm 2001.
Cũng trong ngày 21/1, Ủy viên Ủy ban Chống Tham nhũng Quốc gia Thái Lan (NACC) Vicha Mahakhun đã mô tả chương trình hỗ trợ giá gạo của bà Yingluck là một chính sách dân túy được sử dụng để giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Thủ tướng.
“Các thành viên NACC sẽ thấy rõ bà Yingluck là người có tội vì đã không thể sử dụng quyền Thủ tướng của mình để ngăn cản chương trình này”, ông Vicha nói và cáo buộc rằng việc này đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho nền kinh tế và người trồng lúa Thái Lan.
Kể từ khi ông Thaksin nên lắm quyền vào năm 2001, chính phủ do gia tộc Shinawatra lãnh đạo đã phải trải qua 2 cuộc đảo chính và cả ông Thaksin và bà Yingluck đều bị Tòa án Hiến pháp Thái Lan bãi miễn chức vụ./.
-----------------------
Tướng NATO tuyên bố lập lại liên lạc với giới quân sự Nga
Ngày 22/1, Tư lệnh hàng đầu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Tướng Philip Breedlove tuyên bố giới tướng lĩnh quân sự của liên minh này dự định thiết lập lại liên lạc với các đối tác Nga.
Động thái này diễn ra sau nhiều tháng căng thẳng giữa hai bên liên quan tới cuộc khủng hoảng ở Ukraine.
Trả lời họp báo, Tướng Breedlove nói: "Chúng tôi đã nói rất nhiều về cách thức lập lại liên lạc và thực tế là việc trao đổi liên lạc với các nhà đàm phán quân sự cấp cao ở Nga là quan trọng. Chúng tôi sắp nối lại liên lạc, chúng tôi đã thảo luận với một số quan chức quân sự cấp cao của mình về cách thức làm điều đó... chúng tôi muốn nối lại liên lạc với Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Nga Valery Gerasimov."
Ông Breedlove cho biết từng đối thoại với Tướng Gerasimov, thậm chí sau khi binh sỹ Nga tiến vào bán đảo Crimea của Ukraine hồi năm ngoái./.
---------------------- 
