Nguyên nhân chính của quyết định ra đi hàng loạt vẫn là vấn đề lương bổng chênh lệch giữa phi công Việt Nam và phi công quốc tịch nước ngoài do Vietnam Airlines đang thuê.
Người đứng đầu Bộ GTVT phải ban hành chỉ thị sau khi nhiều nhân viên hàng không kỹ thuật cao của VNA xin nghỉ việc để sang làm việc tại hãng hàng không khác. Các nhân viên này bao gồm cả phi công, điều hành khai thác bay và bộ phận bảo dưỡng tàu bay.
Đây là câu chuyện âm ỉ từ nhiều năm qua, nay đang trở thành hiện thực sau khi hàng loạt phi công của Vietnam Airlines nộp đơn xin nghỉ việc.
Nguyên nhân chính của quyết định ra đi hàng loạt vẫn là vấn đề lương bổng chênh lệnh giữa phi công VN và phi công quốc tịch nước ngoài do Vietnam Airlines đang thuê.
Lương trung bình của phi công Việt Nam hiện nay tùy thuộc vào chức danh, vị trí và loại máy bay phi công đang điều khiển, tính ra trung bình khoảng 80 triệu đồng mỗi tháng. Trong khi Vietnam Airlines đang trả lương cho phi công nước ngoài xê xích từ 8.000-13.000 USD (khoảng hơn 160-260 triệu đồng).
Ở Vietnam Airlines, chủ tịch HĐTV và tổng giám đốc đang hưởng mức lương xê xích từ 45-50 triệu đồng. Mỗi năm tùy theo hiệu quả kinh doanh, người làm việc cho Vietnam Airlines được hưởng từ 15-18 tháng lương.
Sự chênh lệch giữa lương phi công “nội” và phi công “ngoại” khiến nhiều phi công ở Đoàn bay 919 lên tiếng phản ứng. Cách đây 4 năm, phi công Đoàn bay 919 đã yêu cầu có cuộc họp riêng với lãnh đạo Vietnam Airlines để chất vấn về vấn đề lương bổng. Câu hỏi chính được đưa ra là: Tại sao với năng lực tương đương nhau, lương bổng của phi công Việt Nam thấp hơn quá nhiều so với phi công thuê từ nước ngoài.
Lời giải đáp được lãnh đạo Vietnam Airlines đưa ra là “thuê phi công nước ngoài, chúng tôi không phải tốn chi phí đào tạo”.
Chi phí đào tạo một phi công căn bản được biết lên đến 2,5 tỉ đồng, sau đó, người phi công này còn phải bay thực tế nhiều ngàn giờ nữa mới có thể trở thành cơ phó hay cơ trưởng, trong đó có một thời gian đi học ở nước ngoài. Chưa kể trong quá trình làm việc, Vietnam Airlines còn phải tổ chức các khóa học đào tạo tiếp theo để phân cấp và chuyển loại phi công.
Hiện Vietnam Airlines là hãng hàng không duy nhất tại VN có khả năng tự đào tạo một phần về nghiệp vụ cho phi công và học phải chi những khoản đầu tư đào tạo rất lớn để chủ động được nguồn nhân lực cấp cao.
Theo chính sách của Vietnam Airlines, trước khi đào tạo cơ bản (bằng kinh phí của tổng công ty), phi công cần phải ký hợp đồng đào tạo , cam kết sau khi kết thúc khóa học thành công, phi công sẽ phải ký hợp đồng lao động, làm việc cho Vietnam Airlines trong 15 năm.
Việc các phi công “hậm hực” đòi ra đi đã âm ỉ diễn ra từ tháng 10.2014 khi Ban Tổ chức cán bộ và Lao động tiền lương đã nhận được hơn chục lá đơn xin nghỉ của phi công Đoàn bay 919.
Theo số liệu Bizlive công bố, hiện lượng phi công “nội” của Vietnam Airlines là khoảng 600 người, đáp ứng gần 70% nhu cầu cần khai thác.
Điểm đến của các phi công, tuy không nói rõ, nhưng giới trong ngành ai cũng hiểu họ sẽ chuyển sang làm việc cho hàng Viet Jet.
Với kế hoạch phát triển không ngừng, Viet Jet đang có nhu cầu lớn về việc tuyển dụng nhân lực cao cấp trong ngành hàng không, vốn là ngành đào tạo đặc thù tại Việt Nam.
Tháng 11.2013 cũng đã xảy ra hiện tượng hàng loạt nhân viên của Vietnam Airlines đang làm việc tại Công ty Kỹ thuật hàng không VAECO gửi đơn kêu cứu đến báo điện tử Một Thế Giới vì bị Vietnam Airlines ép ký hợp đồng lao động ràng buộc phải làm việc cho Vietnam Airlines trong 20 năm.
Đọc qua lá đơn, có thể khái quát sự việc: Do nhu cầu phát triển, Vietjet Air đang cố gắng tìm cách lôi kéo những nhân viên kỹ thuật hàng không của Vietnam Airlines bằng cách trả lương cao gấp 3 lần so với mức lương họ đang hưởng ở Vietnam Airlines, đạt mức xê xích từ 21 – 58 triệu đồng tùy trình độ.
Chính lý do này khiến một số nhân viên VAECO đã nghỉ việc để sang công ty mới có mức đãi ngộ cao hơn. Và cũng vì như vậy, Công ty VAECO đã “vội vã” xây dựng các văn bản qui định về mức chi phí đào tạo và các khoản bồi thường, buộc những nhân viên đã nghỉ việc phải bồi 500 triệu đồng/người cho chi phí đào tạo nếu đạt trình độ A, còn đạt trình độ B1 hoặc B2, con số lên đến trên 1 tỉ đồng. Cách tính chi phí này bị những người làm đơn đánh giá là “không xác đáng”.
Những người ở lại cũng bị bắt ký hợp đồng cam kết phục vụ công ty, tùy mức chi phí công ty bỏ ra đào tạo mà mọi người phải làm việc từ 10-20 năm.
Trước nguy cơ ra đi hàng loạt này, Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng đã yêu cầu Cục hàng không tạm thời chưa chấp thuận việc chuyển đổi nhà khai thác đối với lao động kỹ thuật cao của Vietnam Airlines nhằm tránh gây xáo trộn và ảnh hưởng đến an toàn bay.
Ông Đinh La Thăng cũng yêu cầu VNA rà soát, thực hiện chế độ tiền lương để tăng thu nhập cho lực lượng lao động kỹ thuật cao, cùng các chế độ đãi ngộ khác. Việc này phải hoàn thành trong quý I năm 2015.
Đó là đôi vợ chồng đặc biệt khi tự mình bỏ tiền ra làm những việc chẳng ai dám làm hơn 10 năm qua. Cho đến tận bây giờ đôi vợ chồng nghèo tiền nhưng giàu lòng nhân ái ấy đã cưu mang hàng trăm đứa trẻ mồ côi, tự tay chôn cất và xây mộ cho hơn 11 nghìn hài nhi xấu số.
Những con số giật mình
Người đàn ông này nói ngay khi tôi tìm đến với ông, lúc ông đang ở nghĩa trang hài nhi của mình: “Tôi nghĩ đến khi chết tôi cũng chỉ làm 2 việc, một là chôn cất các hài nhi, hai là cưu mang những đứa trẻ bị bỏ rơi mà thôi!”. Hơn 10 năm nay, không chỉ lặng lẽ đi nhặt xác hài nhi về chôn cất mà ông Tống Phước Phúc (SN 1976, ở tổ dân phố số 8, phường Phương Sài, TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) còn cưu mang nhiều số phận cơ nhỡ. “Một sinh linh dù chưa kịp thành hình nhưng cũng đã là một con người. Với suy nghĩ đó, tôi lập nghĩa trang Đồng Nhi làm nơi yên nghỉ của những hài nhi bị bỏ rơi, đồng thời thức tỉnh lương tri của những người cha, người mẹ đang tâm vứt bỏ những đứa con bé bỏng của mình”, ông Phúc tâm sự.
Theo chân ông Phúc đến nghĩa trang Đồng Nhi (ở núi Hòn Thơm thuộc thôn Xuân Ngọc, xã Vĩnh Ngọc, TP Nha Trang), chúng tôi đi qua những con dốc ngoằn ngoèo, dân cư thưa thớt, lên những bậc đá dọc sườn đồi mới đến nơi an nghỉ của những đứa trẻ bị cha mẹ bỏ rơi. Trước mắt chúng tôi là những ngôi mộ xếp thành từng dãy dài nằm sát nhau, trên mỗi mộ đều cắm một bông hoa hồng bằng nhựa nhiều màu sắc. Ông Phúc cho biết: “Khu đất này rộng khoảng 5.000m2, tôi mua năm 2004 để làm nghĩa trang cho các cháu. Tôi là thợ xây đã nhiều năm nên cứ theo kinh nghiệm mà xây nghĩa trang chứ không có bất cứ bản vẽ thiết kế nào. Các cháu còn quá nhỏ, nên tôi đặt vào hũ sành rồi chôn, sau đó dùng xi măng xây kín lại!”.
Vừa dẫn chúng tôi đi xem từng dãy mộ, ông Phúc vừa kể lại những kỷ niệm buồn của mình: “Hồi ấy trong lúc chăm vợ trở dạ trong bệnh viện, cùng phòng đẻ với vợ tôi có cô sinh viên năm 2 đẻ non, đứa bé bị chết nên cô ta lẻn bỏ đi mất hút. Lúc đó, tự nhiên tôi có ý nguyện được chôn cất và hương khói cho cháu bé xấu số đó và ý nguyện đã được bệnh viện chấp nhận. Tôi mang xác đứa trẻ về nhà liệm xong, sau đó đi khắp vùng ven thành phố tìm đất trống, cuối cùng tôi tìm được một bãi đất trên triền núi Hòn Thơm chôn cất. Vài ngày sau tôi tìm đến chủ nhân đám đất rồi mua lại để làm nghĩa trang”, ông Phúc kể. Từ đó, hài nhi bất hạnh có nơi an nghỉ, rồi đến bé thứ hai, thứ ba, thứ tư... Những ngày sau đó, ông còn đến các bệnh viện trong thành phố xin họ cho mang các hài nhi xấu số từ các ca hút thai về để chôn cất. Lúc đầu, nhiều bác sĩ nghi ngờ nên không cho ông nhận, sau đó ông phân tích cũng như đưa giấy tờ liên quan của mình ra, đồng thời dẫn họ đến nghĩa trang để xem thì họ mới tin.
Đến nay nghĩa trang Đồng Nhi này đã chôn gần 11.000 hài nhi và không còn chỗ để chôn nữa. Rồi những đêm trăn trở, ông không muốn những hài nhi tiếp theo lại bị vứt bỏ nên lặn lội về huyện Diên Khánh tìm đất mua để chôn cất hài nhi. Với số vốn ít ỏi ông tích cóp được từ công việc xây dựng của mình, ông cũng mua được khoảng đất trống nằm trên sườn đồi xã Diên Lâm (cách nhà ông gần 30km) rồi thuê người khai hoang để làm nghĩa trang.
Biết ông Phúc có lòng nhân ái chôn cất hài nhi nên những đêm, có những bà mẹ tội lỗi đã lặng lẽ bọc xác bé trong chiếc khăn tìm tới bỏ lại trước cửa nhà ông rồi đi mất hút. Ông tâm sự: “Có nhiều đêm mưa, chuông cửa liên tục réo, vội vàng mở ra thì thấy một hài nhi đã hình thành đầy đủ hình hài, những lúc như thế tôi cảm thấy như nghẹn đắng trong cổ họng. Là con người thì yêu thương những linh hồn bé nhỏ kể cả khi chúng đã qua đời, không nên vứt bỏ chúng. Biết đâu những đứa trẻ tội nghiệp ấy đã gánh thay chúng ta những tai họa ở trần gian, những nặng nợ kiếp người, những hằn thù nhỏ nhen”.
Vợ nuôi hàng trăm đứa trẻ mồ côi
Chưa dừng lại ở đó, ông còn xin các bệnh viện, khi gặp các trường hợp đến nạo, hút thai hãy báo cho ông hoặc động viên họ đến nhà ông để ông được cưu mang và nuôi đứa trẻ khi họ sinh ra. Có lần, ông Phúc đến tận bệnh viện dẫn về một cô sinh viên mang bầu tháng thứ 6, đang có ý định vứt bỏ con về nhà mình. Trong lúc hai người đi qua bãi đất vắng cạnh Đại học Nha Trang, thì thấy một túi ni lông màu đen, ông liền giở ra xem và chứng kiến một hài nhi đang thoi thóp thở nhưng đôi mắt bé mở to nhìn chằm chằm như muốn nài nỉ, van xin. Ông liền đưa đến bệnh viện nhưng đến nơi thì hài nhi đã tắt thở. Tận mắt chứng kiến cảnh đó, cô sinh viên đi bên ông đã bỏ hẳn ý định hút bỏ cái thai 6 tháng của mình, rồi đến nhà ông nương nhờ.
Nhiều cô gái lỡ sinh đẻ nhưng không muốn nuôi đã ẵm đến bỏ trước nhà ông Phúc, ông giữ lại nuôi và xem như con của mình. Cũng từ đó ông thành lập Cơ sở bảo trợ xã hội ngoài công lập Phước Phúc. Đến nay trong căn nhà nhỏ của ông có 18 đứa trẻ bị bỏ rơi, đứa lớn nhất sinh năm 2005, đứa nhỏ nhất sinh năm 2012, tất cả đều được vợ chồng ông cùng mấy cô cháu gái chăm bẵm và xem như con của mình. Điều đặc biệt, những đứa trẻ cơ nhỡ này được ông Phúc đặt với 2 cái tên, con trai tên Vinh, con gái tên Tâm, tất cả đều lấy họ Tống Phước, chữ lót là quê quán hoặc tên của người mẹ. Chẳng hạn như cô con gái lớn ông đặt Tống Phước Vĩnh Tâm, chữ Vĩnh là quê của người mẹ trẻ 17 tuổi ở xã Vĩnh Ngọc, TP Nha Trang. Cháu Vĩnh Tâm cho biết: “Bố bảo đặt tên chị em tụi cháu là Vinh và Tâm là mong muốn con trai được sống vinh, con gái thì luôn có trái tim yêu thương con người. Bố còn bảo, gắn quê quán hoặc tên mẹ của tụi cháu để sau này mẹ con dễ nhận nhau”.
Lập ra mái ấm mang tên mình, ông Phúc không chỉ cưu mang những sinh linh bé nhỏ bị vứt bỏ mà còn giúp đỡ cả những bà mẹ trẻ lỡ lầm để những mầm sống mong manh có cơ hội được làm người. Từ người phụ nữ bị chồng ruồng bỏ, cô sinh viên trẻ người non dạ đến cô công nhân nghèo, tiếp viên ở cà phê và cả người bán vé số, người kiếm sống ngoài bãi rác… những ai có ý định bỏ thai đều được ông ân cần khuyên nhủ, thuyết phục họ về sống trong mái ấm, chăm lo chu đáo cho tới lúc khai hoa nở nhụy.
Ông Phúc cam kết: “Có sinh có dưỡng thì tốt, nhưng nếu vì hoàn cảnh phải bỏ con lại, chú Phúc nuôi luôn giùm. Khi nào có điều kiện quay về đây, chú sẽ cho nhận lại con!”. Mỗi khi nhắc đến những đứa con bé bỏng của mình, ông Phúc như trẻ lại, mắt ánh lên niềm tự hào. Ông cho biết: “Bước qua cái tuổi tứ tuần rồi, tôi nghĩ đến khi chết tôi cũng chỉ làm hai việc, một là chôn cất các hài nhi, hai là cưu mang những đứa trẻ bị bỏ rơi. Có lẽ vì thế nên gia tài lớn nhất của vợ chồng tôi ngoài 2 đứa con đẻ là 18 đứa con nuôi bụ bẫm thế này cùng cả trăm đứa trẻ đã được về với cha mẹ chúng. Nhìn chúng nó lớn khôn mỗi ngày, vợ chồng tôi mừng lắm”.
Nói về việc làm của ông Phúc, bác sỹ Nguyễn Nam, Khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Khánh Hòa cảm kích cho biết: “Nhiều người thấy việc làm của anh Phúc là bình thường nhưng tôi nghĩ đây là việc làm rất hiếm, có những hôm nửa đêm nghe có người báo thấy hài nhi bị vứt bỏ mãi dưới huyện Vạn Ninh (cách TP Nha Trang 70km), anh Phúc vẫn chạy xe đi nhận về để an táng. Ở đây, tôi chứng kiến nhiều cô gái đến nạo phá thai nhưng qua lời khuyên của anh Phúc, các cô đã từ bỏ ý định phá thai. Khi sinh con, không có điều kiện nên nhiều cô để lại con cho ông Phúc nuôi, rồi lặng lẽ đi lấy chồng và có khi sau đó vài năm lại quay về nhận con”.
Việc làm cao đẹp của vợ chồng ông Phúc đã được nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cảm động viết thư khen và khẳng định: “Chúng ta lên án những kẻ hèn nhát, rũ bỏ trách nhiệm làm cha, làm mẹ. Anh, chị đang làm những việc nhân nghĩa, quên mình vì người khác, không những là nơi nương tựa cho những mảnh đời bất hạnh, mà hơn thế, còn là tấm gương cao đẹp của danh dự và nhân phẩm. Việc làm của anh, chị cùng với rất nhiều việc làm tình nghĩa khác trong cộng đồng vẫn đang nảy nở, sẽ như hoa thơm diệt trừ cỏ dại để hướng đến chân, thiện, mỹ, có ảnh hưởng sâu sắc đến niềm tin của con người được xây dựng trên cơ sở của đạo đức và phẩm hạnh”.
Chia tay ông Phúc, chúng tôi tự nhủ lòng hãy bước nhẹ lại, sống chậm hơn để chiêm nghiệm một điều tưởng như bình thường nhưng bấy lâu nay có nhiều người quên lãng, rằng thật hạnh phúc khi được làm người.
-----------------------------
Học thêm quá nhiều, học sinh sẽ bị rối loạn tâm thần
Nghiên cứu trên 1.600 học sinh cấp 3 tại Việt Nam, chú trọng vào các đặc điểm của gánh nặng học thêm, mối liên quan giữa học thêm - áp lực học tập, triệu chứng trầm cảm và lo lắng, đã cảnh báo tình trạng rối loạn sức khỏe tâm thần ở học sinh.
Tại hội thảo “Sức khỏe tâm thần, bằng chứng từ các nghiên cứu ở cộng đồng người Việt Nam” tổ chức tại ĐH Y dược Huế ngày 9, 10/1 vừa qua, nhóm nghiên cứu của GS. Michael P. Dunne (Viện Nghiên cứu sức khỏe cộng đồng ĐH Y Dược Huế, Trường Y tế công cộng và Công tác xã hội, ĐH Công nghệ Queensland) và Phạm Thị Thu Ba (Vụ Công tác học sinh, sinh viên, Bộ GD-ĐT) đã trình bày tham luận "Học sinh THPT Việt Nam, học bao nhiêu là quá nhiều?" thu hút sự chú ý của nhiều nhà khoa học, HS và phụ huynh.
“Học thêm (còn được biết là học kèm/học gia sư và học thêm tại các trung tâm) là một hình thức học tập bổ trợ phổ biến trong HS Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Hiệu quả của việc học thêm và ảnh hưởng của việc học thêm quá nhiều là vấn đề được xã hội quan tâm và cũng là vấn đề gây tranh cãi tại các quốc gia châu Á” - GS Michael P.Dunne cho biết.
Theo đó, trong 2 năm, nhóm đã phỏng vấn sâu và điều tra bằng bộ câu hỏi, nghiên cứu chú trọng vào các đặc điểm của gánh nặng học thêm, những mối liên quan giữa học thêm và áp lực học tập, triệu chứng trầm cảm và lo lắng trên 1.600 HS cấp 3 ở 3 tỉnh thành là Hà Nội, Thừa Thiên - Huế và Cần Thơ.
Kết quả đã chỉ ra, 94% HS Việt Nam trả lời có học thêm, tỷ lệ này cao hơn tỷ lệ HS học thêm ở hầu hết các nước Đông Nam Á. HS ở thành thị, có cha mẹ có trình độ học vấn cao thì học thêm nhiều hơn, đặc biệt là học kèm gia sư.
Học thêm là một yếu tố quan trọng góp phần nâng cao thành tích học tập của HS (trong nghiên cứu đo bằng điểm trung bình môn học do HS tự báo cáo là Toán, Ngữ Văn và Ngoại ngữ). Nhưng điểm hạn chế của hiệu quả học thêm là: Điểm trung bình môn học cao hơn khi HS học thêm đến 2 giờ/ngày - nếu trên 2 giờ/ngày thì điểm sẽ không có cao hơn đáng kể.
Một kết quả rất thú vị là HS học thêm trung bình 2-3 giờ/ngày có sức khỏe tâm thần tốt nhất (có triệu chứng trầm cảm và lo lắng ít nhất). HS không học thêm hoặc học thêm nhiều hơn 3 giờ/ngày có sức khỏe tâm thần kém hơn như có nhiều triệu chứng trầm cảm, lo lắng. Tự học là cách học bổ trợ sau giờ học chính khóa hữu hiệu nhất so với đi học thêm.
“Rất nhiều HS thực hành cả 3 hình thức học tập bổ trợ sau giờ học chính khóa (tự học tại nhà, đi học thêm và học kèm gia sư). Đây là nghiên cứu đầu tiên phát hiện ra rằng với HS mà việc học bổ trợ sau giờ học chính khóa chủ yếu là đi học thêm thì không có điểm trung bình môn học cao hơn mà lại có sức khỏe tâm thần kém hơn đáng kể. Hơn nữa, HS có sức khỏe tâm thần kém nhất là những HS vừa đi học thêm và học kèm gia sư” - GS Michael P.Dunnne lưu ý nhấn mạnh.
Điểm cuối là các kết quả của cuộc nghiên cứu này cho thấy rằng: Cân bằng giữa tự học ở nhà và đi học thêm/học kèm gia sư là quan trọng. HS mà thời gian học bổ trợ sau giờ học chính khóa chủ yếu là đi học thêm (hơn 2/3 tổng thời gian học bổ trợ) có nhiều vấn đề về sức khỏe tâm thần hơn HS chủ yếu là tự học - hoặc cân bằng thời gian tự học và đi học thêm/học kèm gia sư.
Ngoài ra, một phát hiện quan trọng khác nữa là nhóm HS không hoặc học bổ trợ ít và có điểm trung bình môn học thấp thì có vấn đề về tâm lý như trầm cảm và lo lắng. Do vậy, việc tư vấn và hỗ trợ những HS này là cần thiết.
GS Michael P. Dunne cho rằng kết quả nghiên cứu có thể là thông tin tham khảo hữu hiệu cho HS cấp 3 và phụ huynh. Từ đó làm cơ sở cho câu hỏi “Phụ huynh sẽ quyết định như thế nào về việc học thêm cho con em để có hiệu quả cao nhất?”.
“Trên thực tế, nhiều phụ huynh cho con đi học thêm từ mẫu giáo. Đã có một nền công nghiệp dạy thêm ở Việt Nam. Nghiên cứu chỉ ra bằng chứng: nhóm học sinh có sức khỏe tâm thần xấu nhất là do đi học thêm quá nhiều sau giờ học; nhóm có sức khỏe tâm thần tốt nhất là cân bằng giữa việc học thêm và tự học” - GS Michael P. Dunne
--------------------------