Tiền được chuyển đi Vietbank, KienLongbank, vào hai công ty ACI và ACI - HN của Nguyễn Đức Kiên để đầu tư cổ phiếu, sau đó quay trở lại ACB rồi bị thâm hụt gần 688 tỷ đồng.

 

Trong ngày 5/12, HĐXX và các luật sư tập trung xét hỏi hành vi Cố ý làm trái của Nguyễn Đức Kiên và các cựu quan chức ACB. Toà tiếp tục thẩm vấn các bên liên quan về việc ACB “rải” tiền để đầu tư mua cổ phiếu, trái phiếu của chính ngân hàng này. Trả lời về ACI và ACI - HN của bầu Kiên mua cổ phiếu ACB, đại diện ngân hàng ACB cho hay, nguồn tiền đến từ ACBS (công ty 100% vốn của ACB).

 

Trong khi đó, theo quy kết của án sơ thẩm, để ACBS có tiền mua cổ phiếu, ACB đã cho KienLongbank và Vietbank vay liên ngân hàng 1.500 tỷ đồng. Mục đích để hai ngân hàng này cho ACBS vay lại qua hình thức mua trái phiếu (hai ngân hàng mua trái phiếu của ACBS với lãi suất từ 11,05% đến 14%/năm). Sau khi ACBS trả lãi cho Vietbank và KienLongbank, đối trừ lãi trả cho ACB, số tiền ngân hàng này bị thiệt hại là hơn 60 tỷ đồng.

 

Đại diện KienLongBank phủ nhận quy kết trên và cho rằng, việc mua trái phiếu của ACBS dựa trên thông tin của kế toán trưởng ACB Nguyễn Văn Hoà và thành viên HĐQT KienLongbank. Trả lời câu hỏi của HĐXX về việc có hay không KienLongbank sử dụng tiền của ACB để mua trái phiếu của ACBS, đại diện ngân hàng này cho hay: “Nguồn tiền thì có nhiều kênh, liên ngân hàng là một nguồn quan trong. Việc ACB gửi tiền vào KienLongBank là nghiệp vụ bình thường”.

 

Khi có tiền, ACBS đã chuyển cho ACI và ACI - HN để mua cổ phiếu ACB. Mặt khác, để hai công ty này có tiền trả lại cho ACBS, ACB đã “đổ” tiền cho Vietbank vay liên ngân hàng. Sau đó Vietbank cho hai công ty này vay lại toàn bộ gần 1.700 tỷ đồng theo hình thức mua trái phiếu. Trước quy kết này, đại diện Vietbank phủ nhận và cho rằng hoạt động liên ngân hàng là bình thường.

 

Để chứng minh dòng tiền trên được quay vòng, HĐXX đã công bố lời khai tại cơ quan điều tra của ông Lê Vũ Kỳ cho thấy, việc ACB chuyển tiền liên ngân hàng là để Vietbank, KienLongBank lấy tiền đó chuyển vào hai công ty của bầu Kiên (ACI, ACI - HN), chuyển sang cho ACBS. Ông Kỳ cho rằng, việc tạo nguồn vốn là chuyện bình thường của ngân hàng.

 

Trả lời thẩm vấn, kế toán trưởng Hoà cho rằng khi có chỉ thị của tổng giám đốc Lý Xuân Hải bảo mua trái phiếu của ACBS, đã liên hệ với Vietbank và KienLongbank. Song, thời điểm đó, hai ngân hàng này có thông báo phải thanh khoản mới mua được. Trong khi đó, ACB đang dư tiền nên đã chuyển cho Vietbank và KienLongbank.

 

Ông Hoà cho rằng, người chỉ đạo liên hệ với hai ngân hàng này là ông Hải. Lúc đầu, ông liên hệ nhưng hai ngân hàng không đồng ý. Báo cáo lại cho ông Hải thì ông Hoà biết bầu Kiên đã liên lạc với đại diện hai ngân hàng trên. Sau đó, ông Hoà đã làm việc được với Vietbank và KienLongBank.

 

Ở một diễn biến khác, cựu tổng giám đốc ACB Lý Xuân Hải cho rằng chức danh là do HĐQT bổ nhiệm. Theo quy định của ACB, với cương vị là thường trực HĐQT, thành viên làm sai sẽ chịu trách nhiệm, nhưng vi phạm đến đâu thì người có thẩm quyền quyết định. “Nếu làm vì lợi ích cổ đông, chưa có ai đòi bồi thường thì sẽ được miễn trừ”, ông Hải bào chữa.

 

Tiếp đó, ông Hải cho rằng việc uỷ thác gửi tiền của thường trực HĐQT là không sai phạm. Tại thời điểm ACB uỷ thác, theo bị cáo, có nghe một số ngân hàng khác làm nhưng các lỗi này không bị xét. Trên thực tế, theo ông Hải trình bày, số tiền 718 tỷ đồng bị Huyền Như chiếm đoạt hiện vẫn còn, chứ chưa mất.

 

“Tôi không nghĩ việc ủy thác gửi tiền là sai phạm vì khi cơ quan công an vào làm việc chúng tôi đã trình bày, báo cáo và không thấy ai nhắc nhở gì”, ông Hải nói. Theo ông, kỳ họp Quốc hội vừa qua đã thông qua Luật Doanh nghiệp, với tinh thần mới, doanh nghiệp được phép làm những gì pháp luật không cấm. “Việc ủy thác chúng tôi tiến hành vào thời điểm pháp luật chưa có quy định. Tôi rất mong muốn tòa đánh giá lại hình phạt cho tôi”, cựu tổng giám đốc ACB trình bày.

 

Cuối phiên xử chiều 5/12, HĐXX cho rằng đã thẩm vấn hết các bị cáo và những người liên quan. Tuy nhiên, hội đồng vẫn dành ít phút để chất vấn đại diện của B&B. Công ty này vẫn giữ nguyên kháng cáo khi cho rằng không kinh doanh trái phép, việc góp vốn mua cổ phần, cổ phiếu chỉ là hoạt động đầu tư thông thường. B&B cũng không trốn thuế, được thể hiện qua hồ sơ và hạch toán. Theo đó, công ty đã kê khai vào sổ sách kế toán và báo cáo thuế, chưa có kết luận nào là không hợp pháp.

 

Phiên xét xử chững lại khi toà cho biết, bị đơn thứ hai là Công ty Thiên Nam đã rút toàn bộ kháng cáo. Lúc này, bầu Kiên nêu hàng loạt câu hỏi: “Tôi có phải là Chủ tịch HĐQT Thiên Nam? Việc rút kháng cáo có được tôi đồng ý không? Tôi đã bị cách chức chưa”. Toà cho biết, luật quy định người đại diện pháp luật là người có toàn quyền thực hiện mọi giao dịch và nghĩa vụ pháp luật của công ty. Ông Tiến Anh là Tổng giám đốc Thiên Nam nên có quyền này.

-------------------------

Sáng 5/12, HĐXX Phúc thẩm TAND Tối cao tiếp tục làm rõ hành vi “cố ý làm trái quy định định của nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng” đối với nhóm chóp bu của ACB về việc thông qua ngân hàng trung gian để rút 1.500 tỉ của ACB để mua cổ phiếu.

 

Trong phiên xét xử sáng nay, 5/12, mở đầu phiên tòa, theo quan sát của phóng viên, bị cáo Nguyễn Đức Kiên, người đang bị buộc tội là “trùm” của chuỗi sai phạm này bị HĐXX tiến hành cách li đối với các bị cáo.

Vào phần thẩm vấn, Thẩm phán đặt câu hỏi với ông Đỗ Minh Toàn, thành viên Hội đồng đầu tư công ty ACBS: Việc ACBS mua cổ phiếu của ACB là đúng hay là sai?

 

"Tòa hỏi vậy thì tôi trả lời là sai", ông Đỗ Minh Toàn đáp.

 

Trước đó, theo bản án sơ thẩm của TAND TP Hà Nội trước đó, hành vi mua cổ phiếu của Ngân hàng ACB mà nhóm “bầu” Kiên thực hiện đã gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB với số tiền hơn 687 tỉ đồng (tính chẵn).

 

Trong phần vụ, “cố ý làm trái các quy định của nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng”, các bị cáo biết rõ Cty ACBS là “Cty con” của ACB. Hay nói cách khác Cty ACBS là Cty do Ngân hàng ACB sở hữu 100% vốn điều lệ. Do đó, theo quy định của pháp luật, Cty ACBS không được phép mua cổ phiếu của Ngân hàng ACB.

 

Tuy nhiên thông qua các cuộc họp HĐQT, Ngân hàng ACB đã ra nghị quyết cấp hạn mức đầu tư cho ACBS với số vốn là 700 tỉ đồng để đầu tư vào việc mua cổ phiếu và giao cho Nguyễn Đức Kiên thực hiện.

 

Sau đó, Nguyễn Đức Kiên chỉ đạo Hội đồng đầu tư Cty ACBS gồm Lê Vũ Kỳ, Đỗ Minh Toàn, Nguyễn Ngọc Chung thực hiện việc đầu tư cổ phiếu của ACB thông qua việc kí Hợp đồng hợp tác đầu tư với Cty ACI và Cty ACI – HN là 2 Cty do Nguyễn Đức Kiên là Chủ tịch HĐQT bằng nguồn tiền do chính Ngân hàng ACB cung cấp thông qua hình thức gửi tiền liên ngân hàng tại Kienlongbank, Vietbank và phát hành trái phiếu của Cty ACBS và ACI, ACI – HN.

 

Theo cáo buộc của cơ quan tố tụng về nguồn tiền mua cổ phiếu của Ngân hàng ACB được nhóm “bầu” Kiên “làm xiếc” như sau. Ngân hàng ACB cho 2 ngân hàng Kienlongbank vay 1000 tỉ đồng, Vietbank vay 500 tỉ đồng với lãi suất thấp. Sau đó 2 ngân hàng này cho Cty ACBS vay lại 1.500 tỉ đồng thông qua hình thức mua trái phiếu ACBS với lãi suất cao hơn. Tiếp theo Cty ACBS chuyển toàn bộ số tiền này sang 2 cty ACI và ACI – HN của Nguyễn Đức Kiên để mua 51.723.538 cổ phiếu của ACB thông qua hình thức đầu tư.

 

Như vậy, về bản chất của việc đầu tư mua cổ phiếu của ACB là quyết định của ACB. Kienlongbank và Vietbank chỉ là Cty trung gian để ACB chuyển tiền cho ACI, ACI – HN để 2 công ty này hoàn trả tiền cho ACBS. Khi tới thời hạn thanh toán trái phiếu thì ACBS vẫn phải mua lại trái phiếu của ACI, ACI – HN, tiền mua trái phiếu chuyển cho Vietbank, Vietbank dùng tiền này để thanh toán liên ngân hàng mà ACB đã gửi sang. Như vậy, tiền ACB sau đó lại về ACB...

 

Theo cáo buộc của cơ quan tố tụng, hành vi thống nhất ban hành chủ trương mua cổ phiếu, trong đó có cổ phiếu của ACB trên thị trường chứng khoán của các bị cáo là trái quy định gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB hơn 687 tỉ đồng (tính chẵn). Liên quan đến hành vi “cố ý làm trái quy định của nhà nước, gây hậu quả nghiêm trọng”, trước đó tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, HĐXX, TANDTP Hà Nội đã tuyên phạt các bị cáo Nguyễn Đức Kiên, Lý Xuân Hải, Phạm Trung Cang, Lê Vũ Kỳ, Trịnh Kim Quang với các mức án khác nhau.

 

Cũng trong sáng nay, các luật sư cũng đặt một số câu hỏi đối với đại diện của Ngân hàng công thương liên quan đến việc 19 nhân viên của Ngân hàng ACB mang tiền gửi vào Ngân hàng công thương để hưởng lãi suất chênh lệch nhưng sau đó số tiền này đã bị Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt, gây thiệt hại cho ngân hàng ACB 718 tỉ đồng.

------------------------

 Bị cáo đóng vai người phiên dịch

Tại phiên xử này, bị cáo Lý Xuân Hải đã đẩy trách nhiệm lại cho thuộc cấp của mình về đề xuất ủy thác cho 19 nhân viên đem tiền của ACB đi gửi tại VietinBank dẫn đến bị Huỳnh Thị Huyền Như chiếm đoạt 716 tỉ đồng. Theo bị cáo Lý Xuân Hải, “anh Nguyễn Xuân Hòa (kế toán trưởng ACB) đã đưa ra ý kiến với tôi rằng nên ủy quyền cho nhân viên đem tiền đi gửi tại các ngân hàng khác, bởi như vậy sẽ được lãi suất cao hơn với lãi suất liên ngân hàng, tôi đã đưa ý kiến này lên HĐQT. Khi tôi đưa ra ý kiến này, tất cả HĐQT đều đồng ý, trong đó ông Trần Mộng Hùng, Nguyễn Đức Kiên là thành viên HĐ sáng lập cũng đều đồng ý”.

 

Khi được xét hỏi, cả Lý Xuân Hải và Nguyễn Đức Kiên đều cho rằng việc ủy thác cho nhân viên đem tiền đi gửi “là đúng”, “là không phạm luật”. “Đây là việc đầu tư, kinh doanh, mà kinh doanh thì có lỗ, có lãi, có rủi ro. Nếu coi như có rủi ro mất đi số tiền này thì nếu tính cả thương vụ ACB vẫn lãi hơn 1.800 tỉ đồng, như vậy thì không thể nói là gây thiệt hại cho ACB được” - bị cáo Kiên biện hộ.

 

Sau khi yêu cầu hai bị cáo này viện dẫn việc làm của mình đúng ở điểm nào, HĐXX đã truy vặn việc ủy quyền cho nhân viên mang tiền đi gửi như vậy có hợp pháp không, Lý Xuân Hải đã không trả lời được.

 

Trong phần đối chất đại diện công ty kiểm toán về các nội dung kiểm toán liên quan đến ACI HN và ACBS, luật sư Nguyễn Huy Thiệp bày tỏ sự không tin tưởng vào phần dịch của phiên dịch viên tại tòa “... vì câu hỏi của tôi rất dài mà phiên dịch viên không ghi chép gì cả, thì làm sao nắm được hết ý để dịch” - luật sư Thiệp nói. Xử lý tình huống này, HĐXX đề nghị bị cáo Lý Xuân Hải đứng dậy dịch lại câu hỏi của luật sư cho vị đại diện công ty kiểm toán…

-------------------------