Trung tâm thương mại: Cái chết được báo trước
Phí mặt bằng, nhân công... cộng với sự cạnh tranh gay gắt của các hình thức bán hàng qua mạng, điện thoại đã đẩy nhiều hệ thống trung tâm thương mại (TTTM) nổi tiếng thế giới tàn lụi nhanh chóng.
Một thời là “vương quốc” của những TTTM hoành tráng nhất thế giới, nay Mỹ phải dọn dẹp chúng rất nhanh chóng.
Ở Việt Nam, Parkson Landmark 72 (Hà Nội) đột ngột tuyên bố đóng cửa vô thời hạn hôm 7-1 cũng gây ra nhiều lo lắng. Liệu đây có thật sự là cái chết được báo trước của loại hình kinh doanh này?
Không có gì bất ngờ
Hôm 29-12-2014, Mỹ bắt đầu phá dỡ Randall Park Mall - nơi từng được mệnh danh là TTTM lớn nhất thế giới khi mở cửa vào năm 1976.
Thực chất Randall Park Mall cũng chỉ là một cái tên mới điền vào danh sách những trung tâm mua sắm từng phục vụ giới lao động bị xóa sổ, theo một báo cáo của CNN Money.
Không có gì bất ngờ khi những TTTM chết dần ở Mỹ đang được xem như một giải pháp cấp kỳ cho những rắc rối kinh tế của đất nước.
Các chuyên gia kinh tế đang mổ xẻ để xác định nguyên nhân có phải từ những sai lầm trong chính sách, thậm chí là rối loạn chức năng kinh tế Mỹ.
Nhìn vào châu Á để thấy một câu chuyện phức tạp hơn. Trung tâm mua sắm đang bùng nổ khắp châu Á. Lục địa này đang sở hữu 10 trung tâm thương mại lớn nhất thế giới. Không nói đến quy mô, số lượng mới là điều đáng đề cập.
Hồi tháng 4-2014, CBRE báo cáo trong 39 triệu m2 không gian trung tâm mua sắm đang xây dựng của năm 2013, thì có hơn một nửa là ở Trung Quốc.
Chỉ duy nhất Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) được vào danh sách 10 thành phố có nhiều TTTM nhất, ngoài Trung Quốc. Tốp 15 hoàn toàn thuộc về châu Á, thậm chí không có thành phố Bắc Mỹ nào vào top 25.
Nơi cười nơi mếu?
Thứ nhất là nhân khẩu học. Đông Nam Á và Trung Quốc đang đô thị hóa nhanh chóng, giúp một bộ phận dân cư nông nghiệp thu nhập thấp gia nhập tầng lớp trung lưu.
Chẳng hạn, tỉ lệ đô thị hóa ở Indonesia năm 2000 đạt 38%, và dự kiến tăng lên 60% vào năm 2020. Tháng 6-2014, Bloomberg News ước tính số lượng tầng lớp trung lưu và giàu có Indonesia có thể tăng lên gấp đôi lên 141 triệu người vào năm 2020 - từ mức 74 triệu người của năm 2012.
Quy mô tiêu dùng tiềm năng khổng lồ đó đủ lực hút kéo các nhà bán lẻ đua nhau tham gia thị trường. Tháng 6 năm ngoái, nhà điều hành TTTM lớn nhất Hàn Quốc Lotte công bố sẽ mở bốn mall tại Indonesia vào năm 2018.
Tất nhiên không chỉ mình Indonesia có tiềm năng, CBRE dự báo tầng lớp trung lưu ở châu Á - Thái Bình Dương chạm mốc 1,74 tỉ người vào năm 2020 - gấp ba lần con số năm 2009.
Yếu tố quan trọng tiếp theo là hầu hết những người này đều khao khát văn hóa mua sắm trong TTTM.
Theo khảo sát tiêu dùng 11.000 người ở châu Á - Thái Bình Dương do CBRE công bố tháng 11-2014, số lượng người tiêu dùng châu Á thích mua sắm tại các trung tâm có ít nhất 50 cửa hàng đã chiếm áp đảo.
Những cửa hàng này phải là dạng "độc đáo" (ví dụ thương hiệu điển hình trong TTTM như GAP là đủ chuẩn). Dù mua sắm đường phố truyền thống vẫn được ưa chuộng tại châu Á, nhưng sức hút từ các trung tâm thương mại sạch sẽ, có điều hòa và an ninh thật khó lòng cưỡng lại.
Dĩ nhiên các nhà phát triển trung tâm thương mại châu Á không tránh khỏi sai lầm khi xây nên những khu thương mại ế ẩm. Như trường hợp Parkson Landmark 72 ở Hà Nội đã phải tuyên bố đóng cửa vô thời hạn hôm 7-1 vì kinh doanh không hiệu quả.
Nhưng, TTTM Mỹ biến mất chủ yếu là do thị trường bão hòa khi chúng xuất hiện quá dày đặc ở mọi ngóc ngách, vì thế dân Mỹ nghĩ văn hóa mua sắm trong TTTM không còn hay ho như trước.
Châu Á lại không gặp vấn đề như vậy, do đó nhà phân tích Adam Minter thuộc Bloomberg View khẳng định chừng nào các nền kinh tế và người tiêu dùng châu Á tiếp tục tôn sùng một biến thể TTTM mà Mỹ đã hoàn tất vào thế kỷ trước, các công ty sẽ không ngại đổ thêm tiền vào đầu tư.
Lowrys Farm rút 8 cửa hàng tại Singapore
Hôm 10-1, công ty thời trang nổi tiếng của Nhật Bản - Lowrys Farm đã quyết định đóng cửa hết tám cửa hàng thời trang, sa thải 150 lao động tại thị trường Singapore. Lowrys Farm đầu tư vào thị trường Singapore cách đây ba năm, chuyên mở điểm bán tại các khu căn hộ cao cấp ở Singapore.
Trả lời The Straits Times, phát ngôn viên của Hãng Lowrys Farm Mika Takano nói thị trường Singapore không tạo ra đủ doanh số để hãng duy trì thương hiệu tại đây. Ngoài ra, hãng này cũng quyết định đóng 200 cửa hàng thời trang trên toàn cầu.
Fancl - một hãng mỹ phẩm cao cấp khác của Nhật - cũng đóng 13 cửa hàng tại Singapore hồi tháng 3 năm ngoái sau hai năm đầu tư tại đây.
Theo The Straits Times, chi phí mặt bằng, nhân công duy trì quản lý cửa hàng cao cộng với sự cạnh tranh gay gắt với các hình thức bán hàng qua mạng, điện thoại đã đẩy nhiều hệ thống cửa hàng nổi tiếng tàn lụi nhanh trong năm 2015.
Macy đóng cửa 14 trung tâm thương mại
Theo The Straitstimes, trong tuần đầu tiên bước sang năm 2015, hệ thống TTTM lớn tại Mỹ - Macy đã thông báo đóng 14 cửa hàng, cắt giảm 1.300 lao động để tập trung vào bán hàng online. Lãnh đạo Macy nói trong vài tháng tới sẽ tiếp tục tái cơ cấu hình thức kinh doanh cửa hàng truyền thống để tập trung bán hàng trực tuyến qua web và điện thoại đi động.
-------------------------
Dầu xuống dưới 45 USD/thùng, giá xăng cơ sở dưới 17.000 đồng/lít
Cuối giờ chiều 13-1 trên thị trường châu Á, dầu lại giảm tiếp 1,61 USD/thùng, tương đương 3,49%, xuống mức 44,46 USD/thùng, mức giá thấp nhất kể từ tháng 4-2009, theo số liệu từ Market Watch.
Giá dầu hạ khi dự báo mới nhất của Bloomberg cho thấy dự trữ dầu của Mỹ đang có dấu hiệu tăng thêm khoảng 1,75 triệu thùng, lên mức 384,1 triệu thùng, làm trầm trọng thêm tình trạng cung vượt cầu của mặt hàng quan trọng này.
Trong khi đó, Bộ trưởng năng lượng Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) Suhail Al Mazrouei cho biết vẫn sẽ kiên định mở rộng năng lực sản xuất từ gần 3 triệu thùng/ngày hiện nay lên 3,5 triệu thùng/ngày tới năm 2017, ngay cả trong tình huống giá cả không ủng hộ.
Dầu hạ khiến giá xăng nhập từ Singapore đang vào khoảng dưới 53 USD/thùng, tương đương 7.080 đồng/lít. Cộng thêm các loại thuế và phí, giá cơ sở của xăng A92 tại VN dưới 17.000 đồng/lít, thấp hơn khoảng 570 đồng/lít so với mức giá bán lẻ hiện hành 17.570 đồng/lít.
* Giá dầu giảm theo quy luật sẽ đẩy lùi nguy cơ lạm phát ở các nền kinh tế, trong đó đáng quan tâm nhất là Mỹ. Các nhà kinh tế cho rằng đầu vào quan trọng này giảm khiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) nhiều khả năng không cần nâng lãi suất để kiềm chế lạm phát.
Lãi suất thấp sẽ khiến USD giảm bớt tính hấp dẫn, đồng thời nhường thế ưu tiên về đầu cơ cho vàng. Do vậy chiều cùng ngày, giá vàng giao ngay trên thị trường Singapore đã tăng 7,49 USD/ounce, tương đương 0,61%, lên 1.240,8 USD/ounce, mức cao nhất trong vòng hai tuần qua.
-------------------------
Thị trường game Đông Nam Á sẽ tăng gấp đôi
Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan đã chi tiêu 1,1 tỉ USD năm 2014 cho các trò chơi điện tử (game), theo Newzoo.
Có hơn 626 triệu người đang sống tại khu vực này, nhưng chỉ 29% số đó (179 triệu người) sử dụng Internet, trong đó chơi game là hoạt động sôi động nhất.
Các nhà phân tích dự đoán khu vực Đông Nam Á sẽ tăng chi tiêu 28,8% lên 2,2 tỉ USD cho mảng game vào năm 2017.
Ngành công nghiệp game toàn cầu đã vượt 93 tỉ USD, và các nước đang phát triển sẽ đóng vai trò quan trọng để đưa con số trên chạm mốc 100 tỉ USD trong tương lai.
Báo cáo của Hãng nghiên cứu thị trường Newzoo cho biết: "Trong 1,1 tỉ USD của năm 2014, 60 triệu khách hàng ở ĐNÁ chi trung bình 18,40 USD. Mức chi tiêu trung bình ở các nước rất khác nhau".
Các game thủ Thái Lan chịu chi nhất và nhiều khả năng sẽ giữ "phong độ" đến năm 2017. Indonesia và Malaysia lần lượt theo sau.
Điểm tương đồng của tất cả các quốc gia ĐNÁ là tình trạng dân di cư đến các thành phố. Xu hướng này sẽ giúp tăng tổng chi tiêu cho game khi nhu cầu tiếp cận Internet của họ ngày một gia tăng.
"Tốc độ tăng dân số rất lớn, tỉ lệ đô thị hóa trung bình 1,4% (so với Trung Quốc chỉ 0,5%), nhân khẩu học trẻ và sành công nghệ sẽ là những yếu tố thuận lợi thúc đẩy tăng trưởng trong thị trường game ĐNÁ", báo cáo nhận định.
Dân số là một lợi thế rất lớn giúp ĐNÁ phát triển vượt bậc trong thị trường game thế giới. Indonesia có 253 triệu dân, và dù tỉ lệ truy cập Internet của nước này khá thấp thì nước này vẫn có số lượng người tiếp cận trực tuyến đông hơn bất cứ quốc gia nào khác trong khu vực.
Điện thoại thông minh (smartphone) cũng góp phần đẩy mạnh con số này ở mức chưa từng thấy trước kia. "Giữa năm 2004 - 2014, lượng người dùng Internet ở Philippines đã tăng hơn 800%, đạt tốc độ ấn tượng nhất khu vực chủ yếu là nhờ Internet di động bùng nổ.
Điều đó cũng đồng nghĩa các nhà phát triển muốn đưa game đến những nước này có thể phải thử nghiệm ở thị trường di động trước. Thực tế chiến lược này đã và đang được triển khai.
"Không có gì ngạc nhiên khi game trên điện thoại di động đang bắt kịp với game PC và MMO, xét về doanh thu. Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh nhất trong xu hướng này, khi game di động có thể đạt tốc độ tăng trưởng trung bình 87,7% từ năm 2013 - 2017, đưa game trở thành phân khúc dẫn đầu về doanh thu vào năm 2017".
-------------------------