Các loại táo đóng mác Mỹ được bán với giá rẻ và không ai dám chắc đó có phải là “táo xịn” hay không, khi mẫu mã táo Trung Quốc giống hệt táo Mỹ khiến người tiêu dùng không thể phân biệt.
Táo giả Mỹ được bày bán ở chợ đêm Long Biên (Hà Nội) - Ảnh: T.Hằng
Đại diện các cửa hàng kinh doanh táo ở Hà Nội cho rằng Trung Quốc (TQ) chỉ trồng được táo Fuji hồng, còn các giống táo đặc sản như: Envy, Ambosia, Gala, Queen VN không nhập về. Thế nhưng, tại chợ táo ở Hà Khẩu (TQ) và bãi hàng cửa khẩu Kim Thành (Lào Cai) khi tôi đưa ảnh táo Mỹ, tất cả các chủ hàng TQ và VN đều quả quyết: Đặt tiền là có hàng. Ông Định, đầu nậu táo ở Lào Cai phán: “Nếu cô đặt tiền trước với số lượng trên 10 tấn trở lên, tôi sẽ chở về tận Hà Nội”.
“Đã bảo hàng giả Mỹ”
Theo sự mách nước của ông Định, tôi có mặt tại chợ Long Biên. Trời se lạnh, dân cửu vạn co ro ngồi tán chuyện chờ xe hàng từ biên giới ùn ùn đổ về. Khoảng 10 giờ đêm, cả chợ đêm được thắp sáng bằng những bóng đèn compact bắt trên thùng xe. Đáp xuống bãi phía sau chợ, chủ hàng mở thùng xe, bên trong ních kín những thùng hàng chi chít chữ TQ. Táo lớn, táo bé được lôi ra từ thùng giấy, lau chùi cho bóng đẹp, xếp chồng lên nhau.
Táo giả Mỹ đấy, giống như thật. Táo Mỹ xịn hơn 2 triệu/thùng, còn loại này chỉ bán 160.000 đồng/thùng 8kg, tính ra chỉ 20.000 đồng/kg. Mua được mua, đừng hỏi nhiều cũng đừng mặc cả
Một chủ hàng ở chợ Long Biên
Đúng như lời ông Định, tôi tìm ra một ki ốt ở giữa chợ, chất đầy táo hoàn toàn khác với những thùng táo có chữ TQ bán trên xe tải ở bãi. Những thùng táo ở đây được được viết bằng tiếng Anh “Apple” rất to, kèm minh họa quả táo đỏ bên cạnh 2 chú ngựa phi nước đại. Bên dưới vỏ hộp ghi chú 100% Fresh (tươi 100%). Vì bán hàng “độc” nên chủ hàng khá kiêu căng, khách mua chỉ được nhìn mẫu, không được chọn, không được sờ vào hàng. Bà chủ nói thẳng: “Táo giả Mỹ đấy, giống như thật. Táo Mỹ xịn hơn 2 triệu/thùng, còn loại này chỉ bán 160.000 đồng/thùng 8kg, tính ra chỉ 20.000 đồng/kg. Mua được mua, đừng hỏi nhiều cũng đừng mặc cả”. Một khách hàng mặc cả xuống 150.000 đồng liền bị bà chủ mắng té tát. Hỏi mua tem về dán, bà chủ nổi cáu: “Giá rẻ thế này lại còn đòi tem. Đã bảo hàng giả Mỹ, cứ thế lấy về mà bán chẳng ai biết đó là đâu. Muốn mua táo kèm tem sáng mai chịu khó ra chợ mua, giá 200.000 đồng/thùng”.
Tại một xe hàng khác cũng bán loại táo giả Mỹ, người đàn ông bán hàng cho biết trước đây TQ chỉ có mỗi loại táo tròn, bọc trong lưới xốp. Đây là giống táo mới trồng được tại TQ. Loại này giống hệt táo Gala và táo đỏ của Mỹ, vỏ sọc đít góc cạnh, có mùi thơm, được trồng nhiều ở tỉnh Cam Túc và Thiểm Tây. Ông chủ hàng cho biết thêm: “Táo vừa hái trên cây còn nguyên bụi, muốn bóng đẹp như táo ở siêu thị, cứ về lau chùi sạch sẽ giống hệt như thật. Dán thêm tem, đảm bảo không ai có thể phát hiện ra, kể cả người bán còn nhầm lẫn”. Ông này còn nói tem nhập ngoại dành cho táo Mỹ bán ở cửa hàng bán tạp hóa trong chợ, giá 10.000 đồng/tờ.
Giá rẻ đáng ngờ
Sáng ngày 7.10, khảo sát tại một siêu thị trên đường Minh Khai, táo Gala Mỹ (size 100) niêm yết 92.900 đồng/kg và đang bán khuyến mãi 71.500 đồng/kg. Táo đỏ Mỹ được giá 86.900 đồng/kg. Còn tại siêu thị L., trên đường Tây Sơn, táo Gala đang khuyến mãi với giá 65.900 đồng/kg, rẻ hơn so với giá niêm yết 23.000 đồng. Quan sát bằng mắt thường thì thấy loại táo này giống hệt loại táo giả Mỹ bán ở chợ Long Biên.
Hơn 10 năm kinh doanh táo, chính ông Nguyễn Xuân Hải, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư Klever, cũng không lý giải nổi vì sao táo Mỹ bán tại các siêu thị và tại một số cửa hàng lại có giá 50.000-60.000 đồng/kg, rẻ ngang với táo TQ. “Tôi đã sang tận nơi, mua tận vườn cũng không có giá rẻ đến vậy. Nếu tính về giá trị nhập khẩu, chi phí vận chuyển, chi phí bảo quản, chi phí hỏng hủy, chi phí bán hàng và nhiều loại phí khác khó có thể bán trái cây tươi đạt chuẩn với giá đó. Có thể các siêu thị họ chạy chương trình khuyến mãi nên bán dưới giá vốn hoặc cũng có thể hàng tồn kho quá nhiều có nguy cơ hỏng, buộc họ phải giải phóng hàng tồn”, ông Hải phỏng đoán.
Để không mua phải táo giả, theo ông Nguyễn Xuân Hải, người tiêu dùng nên mua tại những cửa hàng uy tín. Khách hàng có quyền yêu cầu người bán cung cấp giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Hoặc tại các cửa hàng có dán chứng từ nhập khẩu bao gồm giấy kiểm dịch thực vật do Chính phủ VN cấp, tờ khai hải quan, giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ (CO) do nước xuất khẩu cấp và chuyển đến tất cả các cửa hàng trong hệ thống để lưu hồ sơ.
“Chất lạ” trong táo vẫn còn là ẩn số
Trước thông tin nghi ngờ táo TQ có sử dụng chất bảo quản để 8 tháng không hỏng, hồi tháng 9, Bộ Y tế đã chỉ đạo Cục An toàn thực phẩm và Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia phối hợp triển khai lấy mẫu tại hai cửa khẩu Kim Thành (Lào Cai) và Tân Thanh (Lạng Sơn). Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Cao Đức Phát cũng đã yêu cầu Cục Bảo vệ thực vật phải kiểm tra, làm rõ thông tin và có câu trả lời trong tháng 10 về việc có hay không có chất bảo quản độc hại cũng như việc kiểm soát chất lượng hoa quả nhập khẩu.
Tuy nhiên, đến nay cả 2 bộ vẫn chưa có thông tin.