5 thách thức của y tế thế giới trong năm 2015
Y học thế giới đã có những bước tiến đáng kể nhưng còn đó những thách thức lớn cho sức khỏe nhân loại. Trang Vox của Mỹ nhận định về năm vấn đề trong năm nay.
1. Mối lo kháng thuốc
Nếu không hành động kịp thời, các bệnh do vi khuẩn kháng thuốc gây ra sẽ nguy hiểm hơn cả ung thư. Trong nhiều thập kỷ qua, tình trạng kháng thuốc tăng mạnh bởi con người đã lạm dụng kháng sinh theo nhiều cách.
Trong lịch sử y tế, thường khi một kháng sinh giảm tác dụng, lập tức người ta bào chế ra loại mới hiệu quả hơn. Nhưng theo trang Vox, thực tế chưa có thêm loại kháng sinh nào được “nâng cấp” từ các dòng kháng sinh phổ biến suốt từ năm 1987.
Theo Amr-Review, mỗi năm tình trạng kháng thuốc làm tăng ít nhất 10 triệu ca tử vong (cao hơn nhiều so với số ca tử vong vì ung thư). Tính tới năm 2050, tình trạng này cũng làm thiệt hại cho kinh tế thế giới khoảng 100.000 tỉ USD.
2. Nỗi ám ảnh Ebola
“Cơn hỗn loạn” về virút Ebola đã qua nhưng dịch bệnh thì chưa dứt. Nhưng một điểm sáng có thể hi vọng năm nay là sẽ bào chế thành công và đưa ra thị trường một số loại thuốc giúp phòng ngừa và điều trị Ebola.
Tại thời điểm này đã có hàng chục loại thuốc đang được nghiên cứu bào chế, nhưng vẫn chưa loại nào được chứng minh có thể điều trị hiệu quả với người và được cấp phép bán ra thị trường. Đây quả là điều đáng suy ngẫm khi virút Ebola được phát hiện từ năm 1976 và gần như đã bị ngành y dược thế giới bỏ qua.
3. Vẫn ưu tiên về sức khỏe toàn cầu
Trong 25 năm qua, có lẽ không có lĩnh vực nào trên thế giới có được nhiều thành tựu đáng kể như y tế.
Cụ thể, số trẻ tử vong đã giảm 47%, tỉ lệ tử vong ở thai phụ giảm 45%, tỉ lệ lây lan các bệnh dịch lớn như HIV/AIDS, sốt rét và nhiều bệnh khác cũng bắt đầu giảm. Ngân sách đóng góp cho hoạt động y tế toàn cầu từ các chính phủ và tổ chức nhân đạo cũng tăng từ 5,82 tỉ USD năm 1990 lên 31,3 tỉ USD năm 2013.
4. Bóng ma khí thải
Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng ngày càng rõ rệt tới sức khỏe con người. Lượng khí nhà kính đang ở mức kỷ lục từ trước tới nay và tỉ lệ thải khí này cũng đang tăng.
Theo bà Margaret Chan, tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đây là vấn đề của nền y tế toàn cầu. Bà Chan khẳng định: “Chứng cứ đã quá hiển nhiên: biến đổi khí hậu đang đe dọa tới sức khỏe con người. Các giải pháp đã có và chúng ta cần kiên quyết thực hiện để thay đổi tình trạng này”.
5. Công khai các thử nghiệm lâm sàng
Theo Vox, một thực tế rất đáng lo ngại là ngay trong nền y học đương đại, rất nhiều nghiên cứu y học đã không được công bố. Và như thế, nhiều người chúng ta hiện đang sử dụng thuốc và các thiết bị y tế dựa theo những thông tin nghiên cứu đã được chọn công bố một cách có chủ ý.
Tháng trước, Bộ Y tế Mỹ đã đề xuất quy định mới, theo đó các nhà nghiên cứu muốn tiến hành thử nghiệm y khoa lâm sàng sẽ phải đăng ký trước ba tuần vào cơ sở dữ liệu toàn cầu tại địa chỉ clinicaltrial.gov. Sau đó, họ cũng buộc phải báo cáo tóm tắt kết quả, bất luận thế nào.
-------------------------
Chính sách ngoại giao Mỹ - Cuba của Obama lại gặp trở ngại
Vấn đề nhân quyền, cũng như cam kết thả tù nhân chính trị của Havana có thể là trở ngại lớn cho tiến trình bình thường hóa quan hệ Mỹ - Cuba, trong hoàn cảnh phiên điều trần đầu tiên trong năm 2015 của Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ sẽ bắt đầu vào ngày 6.1, theo Reuters.
Trước đó, chính quyền của Chủ tịch Raul Castro bắt giam khoảng 50 người biểu tình tại quảng trường Cách mạng (thủ đô Havana) hôm 30.12. Bộ Ngoại giao Mỹ đã mạnh mẽ lên án hành động trên, dù những người bị bắt được thả chỉ sau vài ngày, theo Reuters.
“Hành động đàn áp những người bất mãn chính trị gần đây có thể xem là sự nhạo báng mà chính quyền Raul dành cho chính sách của Tổng thống Obama. Việc vi phạm nhân quyền liên tục chứng tỏ Havana sẽ không từ bỏ con đường của mình”, Reuters dẫn lời thượng nghị sĩ Marco Rubio, người có khả năng ra tranh cử tổng thống vào năm 2016.
Bên cạnh đó, Washington còn lo lắng cho số phận của 53 tù nhân chính trị hiện đang bị Cuba giam giữ. Reuters dẫn lời trợ lý cấp cao của Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết Havana đồng ý trao trả số tù nhân này như một phần của thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa 2 bên, tuy nhiên không khẳng định rõ về số lượng, theo Reuters.
Quan hệ Mỹ - Cuba lại gặp trở ngạiTiến trình bình thường hóa quan hệ Mỹ - Cuba được dự đoán sẽ còn gặp nhiều khó khăn - Ảnh minh họa: Reuters
Các trợ lý ở Quốc hội Mỹ cho biết họ hi vọng cơ quan lập pháp phản đối quyền sử dụng ngân sách quốc gia của ông Obama cho chính sách đối với Cuba. Đây có thể trở thành thách thức pháp lý thực sự cho Tổng thống Mỹ, khi mà trước đó phe Cộng hòa bảo thủ đã tỏ ra “hằn học” với ông về vấn đề người nhập cư.
Những khó khăn xuất hiện chỉ khoảng 2 tuần từ khi ông Obama tuyên bố khả năng bình thường hóa quan hệ với Cuba sau nửa thể ký đóng băng. Sẽ không dễ để ông Obama nhanh chóng đạt được thành công trong vấn đề Mỹ - Cuba, trong hoàn cảnh những cuộc tranh luận gay gắt liên tiếp xảy ra từ nhiều phía, Reuters nhận định.
Quốc hội Mỹ thời gian gần đây đã tỏ ra “hiền lành” hơn trong các quyết định cô lập đối với Cuba; mặc dù nhiều nhà lập pháp thuộc cả 2 đảng vẫn kiên quyết phản đối quá trình bình thường hóa quan hệ với Havana.
Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý và cả Nhà Trắng cho rằng ông Obama có quyền lực rộng rãi đủ để giảm bớt những hạn chế về thương mại, vận tải, ngân hàng, thậm chí mở đại sứ quán ở Havana, kể cả trong trường hợp Quốc hội Mỹ lên tiếng phản đối, theo Reuters.
-------------------------
Thủ lĩnh Al-Qaeda chết trước khi bị xét xử ở Mỹ
Abu Anas al Libi, một thủ lĩnh al-Qaeda bị cáo buộc liên quan tới các vụ tấn công nhằm vào đại sứ quán Mỹ tại châu Phi năm 1998, đã qua đời tại một bệnh viện ở Mỹ trước khi bị đưa ra xét xử, theo CNN.
Ngày 3.1, Abdel Mouin, con trai của Abu Anas al Libi có cuộc nói chuyện với phóng viên CNN qua điện thoại từ Tripoli (Lybia) và cho biết rằng gia đình anh đã được luật sư ở Mỹ thông báo tin cha anh qua đời tại một bệnh viện vào tối 2.1. Mouin cũng cho biết sức khỏe của cha mình đã xấu đi kể từ khi bị lực lượng đặc biệt Delta Force bắt giữ trong một cuộc đột kích ở Tripoli hồi tháng 10.2013.
Theo một tài liệu của Sở Tư pháp trình lên tòa án cho biết Abu Anas al Libi chết sau khi sức khỏe của ông này đột nhiên trở nên tồi tệ. Trước đó, Abu Anas al Libi được cho bị ung thư gan.
Abu Anas al Libi, 50 tuổi, tên thật Nazih al-Ruqaii từng bị cáo buộc liên quan đến vụ đánh bom nhằm vào Đại sứ quán Mỹ ở Kenya và Tanzania năm 1998. Hai vụ đánh bom trên đã giết chết 224 người, trong đó có 12 người Mỹ, và làm bị thương hàng ngàn người khác. Dự kiến nghi phạm khủng bố trên sẽ bị đưa ra tòa vào ngày 12/1 tới.
Abu Anas al Libi bị Tòa án liên bang ở New York kết tội vào năm 2001 về âm mưu giết công dân Mỹ, tội giết người, phá hủy các tòa nhà chính phủ Mỹ và các cơ sở an ninh quốc phòng của Mỹ. Khi bị bắt giữ vào năm 2013,Abu Anas al Libi đang nằm trong danh sách bị truy nã gắt gao nhất của FBI. FBI đã treo giải thưởng 5 triệu USD cho bất cứ cá nhân hay tổ chức nào giúp đỡ bắt giữ người này.
Abu Anas al Libi bị các đặc nhiệm Mỹ bắt ngày 5.10.2013 và bị áp tải lên một tàu chiến Mỹ trước khi được chuyển giao cho các mật vụ FBI. Ban đầu, Abu Anas al Libi bị giam trên một tàu hải quân Mỹ để thẩm vấn, tuy nhiên sau đó bị đưa về Mỹ vì sức khỏe yếu đi.
-------------------------
Ấn Độ cảnh báo nguy cơ không tặc
Tình báo Ấn Độ cảnh báo nguy cơ khủng bố tấn công đường bay của Hãng hàng không Air India giữa New Delhi và thủ đô Kabul của Afghanistan, theo tờ The Times of India.
Hiện nay, sân bay quốc tế Indira Gandhi ở New Delhi đang được đặt trong tình trạng thắt chặt an ninh và nhà chức trách đã thiết lập các vòng kiểm soát nghiêm ngặt đối với tất cả mọi người ra vào, kể cả nhân viên sân bay. Nhân viên mặt đất được yêu cầu kiểm tra kỹ lưỡng hành lý xách tay của từng hành khách, đặc biệt là những người sử dụng Hãng Air India.
Ngoài ra, theo The Times of India ngày 4.1, lực lượng đặc nhiệm sẽ tăng cường tuần tra quanh sân bay bằng xe quân sự gắn súng máy trong khi số lượng cảnh sát chìm đi theo bảo vệ các chuyến bay cũng được tăng lên. Cảnh báo trên được đưa ra trong bối cảnh Ấn Độ thắt chặt an ninh nhằm chuẩn bị cho chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Barack Obama vào cuối tháng 1.
-------------------------